قاعده مصونیت دولت‌‌ها و تقابل آن با تروریسم با تاکید بر سانحه سقوط هواپیمای اوکراین

قاعده مصونیت دولت‌‌ها و اموال آنها از صلاحیت دادگاه‌‌های داخلی، یک قاعده حقوق بین‌‌الملل عرفی است و استثنائات آن نیز در حقوق بین‌‌الملل عرفی و نیز در کنوانسیون مصونیت 2004 ملل متحد مشخص شده است اما برخی کشورها مانند کانادا در اوایل قرن حاضر با اصلاح قانون سابق خویش در زمینه مصونیت، برای افزودن یک استثنای جدید تحت عنوان تروریسم تلاش‌‌هایی را آغاز کرده‌‌اند. سقوط یک فروند هواپیمای مسافربری با پرواز شماره پی. اس 752 متعلق به اوکراین در 18 دی‌‌ 1398 در اثر اصابت دو موشک سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران، مسائل حقوقی متعددی از جمله مسوولیت حقوقی و کیفری عاملین و مقصرین حادثه، نحوه جبران خسارت‌‌های وارده، نقض تعهدات ناشی از کنوانسیون‌‌های بین‌‌المللی، مسوولیت بین‌‌المللی دولت ایران و امکان طرح دعوی از سوی بازماندگان حادثه در دادگاه‌‌های داخلی یا طرح دعوی در دیوان بین‌‌المللی دادگستری را به وجود آورده است. متعاقباً، طرح دعوی از سوی برخی بازماندگان قربانیان سقوط هواپیما در دادگاه اُنتاریو و صدور حکم محکومیت برای ایران با استناد به عمدی بودن پرتاب موشک و احراز تروریستی بودن آن اقدام در چهارچوب قانون عدالت برای قربانیان تروریسم 2012 کانادا و عدم توجه دادگاه به حقوق بین‌‌الملل عرفی در زمینه مصونیت دولت و نیز طرح پیش‌‌نویس کنوانسیون مصونیت 2004 ملل متحد و تلاش برای اجرای رای صادره از سوی بازماندگان، قاعده مصونیت دولت را با چالش جدیدی مواجه نموده است.

the rule of states immunities and countering terrorism with emphasis on the crash of a ukrainian plane

the rule of immunity of states and their property from the jurisdiction of domestic courts is a rule of customary international law and exceptions are set out in customary international law as well as in the 2004 united nations convention on immunity but some countries, such as canada, have begun efforts to add a new exception called terrorism by amending their former immunity law earlier this century. the crash of a passenger plane with p. s. 752 belonging to ukraine in 3 january 2020 as a result of hitting two irgc missiles has several legal issues, including the legal and criminal liability of the perpetrators and culprits of the accident, how to compensate damages, violation of obligations under international conventions, has created the international responsibility of the iranian government and the possibility of litigation by survivors in domestic courts or litigation in the international court of justice. subsequently, some survivors of the plane crash filed a lawsuit in ontario and a sentence was handed down to iran, citing the deliberate firing of a missile and its terrorist nature. in the area of government immunity, as well as the draft of the 2004 united nation immunity convention and the attempt to implement the vote issued by the survivors, the rule of government immunity has faced a new challenge.