عدول از قاعده صلاحیت محلی و غیر قابل ابطال بودن حکم دادگاه در دعوای تقسیم ترکه

سنگ بنای آیین دادرسی مدنی، قواعدی است که جهت نظم بخشیدن به دادرسی وضع گردیده است. باوجوداین، گاهی مصالح و مقتضیات دعوا، پیروی از قواعد دادرسی را برنمی‌تابد و سبب صیقل خوردن قواعد و عدول از آن می‌گردد. با دقّت نظر در حقوق موضوعه، ملاحظه می‌گردد که در دعوای تقسیم ترکه، گاهی از قواعد دادرسی عدول می‌گردد. ازاین‌رو، نخست، هر چند بنا بر قاعده، صلاحیت محلی دعوای راجع به مال منقول با دادگاه محل اقامت خوانده و دعوای راجع به مال غیرمنقول با دادگاه محل وقوع مال غیرمنقول است، صلاحیت محلی دعوای تقسیم ترکه اعم از منقول و غیرمنقول با دادگاهی است که آخرین محل اقامت یا سکونت متوفی در آنجا بوده است. در راستای اجرای مدلول این استثنا، باید از مجموعه راهکارهایی نظیر محل صدور گواهی انحصار وراثت، محل فوت، محل وقوع اموال به ویژه اموال غیرمنقول متوفی، محل اقامت ورثه و آخرین اقامتگاه متوفی بر اساس اعلام خواهان دعوا مدد جست. دوم اینکه هر چند بنا بر قاعده، یکی از اوصاف حکم قطعی دادگاه، غیر قابل ابطال بودن آن است، حکم تقسیم ترکه از این قاعده مستثنی بوده و قابل ابطال است. در این مقاله قصد داریم به تبیین عدول از دو قاعده پیش‌گفته در دعوای تقسیم ترکه در حقوق موضوعه بپردازیم.

Deviation from Territorial Jurisdiction and Impossibilityto Void the Court’s Ruling Rules in the Estate PartitionLawsuit

The foundation of civil procedure is the rules that have been legislated for trial’s discipline. However, expedients and circumstances of claim sometimes cause deviation from trial’s rules. With attention to law, it is observed that first, although local jurisdiction of claims about goods is with the court of defendant’s residence and local jurisdiction of claims about immovable property is with the court of  its locale, local jurisdiction of claim to admeasure heritage is the last residence or habitance of decedent. In order to implement this exception, a set of strategies such as place of issuance of probate, place of death, place of occurrence of property, especially immovable property of the decedent, place of heirs’ residence, the last decedent’s residence based on plaintiff’s announcement should be used. Secondly, although one of the characteristics of court’s final verdict according to the rule is that it is not voidable, the verdict about admeasuring heritage is an exception to this rule and is so voidable. In this article, we intend to explain the deviation from two aforementioned rules in the claim to admeasure heritage in law.