بررسی تطبیقی مفهوم آزادی در منشور حقوق شهروندی و اعلامیه جهانی حقوق بشر

در دنیای مدرن امروزی واژه آزادی در عین ساده بودن بسیار مناقشه‏برانگیز است، به‌طوری‌که نمی‌توان تعریف واحدی از آن ارائه نمود. در مکاتب مختلف اسلامی و غیراسلامی برداشت‌های متنوعی از آن شده و هر مکتب به فراخور نگرش خود محدودیت‌هایی برای آن قائل است. بعضی از مکاتب در مبانی نظری خویش آزادی را مطلق انگاشته و برخی دیگر آن را مقیّد به شروطی می‌دانند. این پژوهش با هدف بررسی تطبیقی مفهوم آزادی و مصادیق آن در منشور حقوق شهروندی جمهوری اسلامی ایران و اعلامیه جهانی حقوق بشر به‌دنبال پاسخ به این پرسش‌هاست، آیا مفهوم آزادی و مصادیق آن در هردو سند حقوقی به‌طور یکسان به‌کار رفته است؟ در هرکدام از این دو سند، آزادی به یک ‌شکل به رسمیت شناخته شده ‌است؟ عوامل محدودکنندة آزادی در این دو سند حقوقی چیست؟ پاسخ به این سوالات در قالب این فرضیه‌ها اثبات می‌گردد که مفهوم و مصادیق آزادی در هردو سند متفاوت است هرچند که در هردو سند آزادی را حق مسلّم بشر می‌دانند اما در منشور، آزادی مشروع و مقیّد پذیرفته ‌شده است درصورتی‌که در اعلامیه جهانی حقوق بشر، آزادی مقیّد شناخته ‌شده است. عوامل محدودکننده آزادی در اعلامیه حقوق بشر را قانون و رعایت حقوق سایرین مشخص می‏کند و در منشور علاوه‌بر دو مورد مذکور عواملی نظیر لزوم رعایت و حفظ مبانی اسلامی، لزوم رعایت شرع و اخلاق حسنه، مشخص می‏کند.

A comparative study of the concept of freedom in the Charter of Citizens’ Rights and the Universal Declaration of Human Rights

In today’s modern world, the term freedom is very controversial while simple, so that no single definition of it can be presented. Different Islamic and nonIslamic schools have different perceptions about it, each school restricting it based on its own attitude.Some schools regard freedom as absolute, and others consider it to be conditional.The purpose of this study is to investigate the concept of freedom comparative and its implications in the Charter of Citizenship Rights of the Islamic Republic of Iran and the Universal Declaration of Human Rights, to answer these questions; is the concept of freedom and its implications applied equally in both documents? Is freedom recognized in one form in both documents? What are the limiting factors of freedom in documents? Answering these questions in the form of these hypotheses proves that the concept and implication of freedom is different in both documents, although in both documents freedom is considered as the absolute right of mankind. In the Charter of Civil Rights, a legitimate and binding freedom is accepted, while in the Universal Declaration of Human Rights, it is recognized only as binding.The limiting factors of freedom in the Declaration of Human Rights are specified by the law and respect to the rights of others, while in Citizen Rights Charter, in addition to these two, factors such as the need to observe and preserve Islamic principles, the need for religious observance, good morals are specified.