تغییر توصیف رای دادگاه تالی در مراجع عالی

در دعوای مدنی پس از اعلام ختم رسیدگی دادگاه اقدام به صدور رای می‌نماید، رای صادره اعم از حکم و قرار می‌باشد. دادگاه‌ها در تعیین نوع رای با رعایت ملاک و معیار قانونی، اختیار تعیین دارند که بعد از ختم رسیدگی اقدام به صدور حکم و قرار نمایند؛ قانون آیین دادرسی مدنی دادگاه‌های عمومی و انقلاب، رای را تعریف ننموده ولی در ماده 299 ملاک و معیار اقسام رای را بیان نموده است. اقدام دادگاه‌ها دراین‌خصوص در معرض نظارت دادگاه‌های عالی می‌باشد و وضعیت‌های متفاوتی دراین‌خصوص قابل‌طرح می‌باشد که در رویه قضایی مصادیقی از این موارد وجود دارد و شایسته بررسی می‌باشند. به‌گونه‌ای که در مواردی دادگاه‌های عالی، حکم صادره از دادگاه بدوی را قرار و بالعکس تلقی نموده و توصیف آن را تغییر داده‌اند. هدف از این مقاله بررسی معیار و ملاک صحیح انتخاب رای برای دادگاه‌ها و بیان شیوه نظارت مراجع عالی در رسیدگی به ‌کارگیری معیار و نوع آراء به شیوه صحیح می‌باشد و اینکه تغییر توصیف رای دادگاه‌های بدوی در مراجع عالی به‌گونه‌ای که قرار به‌حکم و یا تغییر حکم به ‌قرار شود، دارای مبنای قانونی برای اقدام می‌باشد یا خیر؟ دراین‌خصوص با مراجعه به دکترین حقوقی و با بررسی آرای صادره در دادگاه‌ها، با روش توصیفی تحلیلی و با بررسی آراء و نظارت حقوق‌دانان و رویه قضایی به بررسی موضوع پرداخته‌شده است تا مبنای تغییر حکم به ‌قرار و نیز قرار به‌ حکم و آثار هرکدام تشریح شوند.

Changing the lower court’s description of a judgement in the Supreme Court

Upon declaring the termination of theproceedings, the court renders a judgement, whichcovers both the order and the sentence. Courts have the discretion to determine the type of judgementin accordance with legal criteria and to issue anorder andasentenceafter the termination of the hearing.The Code of Civil Procedure of Public and Revolutionary Courts has not definedjudgementbut in Article 299, the criteria for the judgementare specified. The actions of the courts are subject to the surveillance of the Supreme Courts;therefore, different circumstances may be brought about in the case, which are worthy of consideration and investigation in the judicial procedure.Sometimes, the Supreme Court has considered the sentenceof the lower court as an order or vice versa, and have alteredthe sentence. This article aims to examine the right criteriafor passing a judgementin the court of lawandto explainhow the Supreme Court oversees the proceedingsduring the application of the criteria and types of judgementscorrectly. It also tries to explain whether changing the lower court’s judgementin the Supreme Court in with the consequence thattheorder is altered to a sentenceand vice versa have a legal basis for taking action or not? The method used in this study is the descriptiveanalytical method.Therefore, referring to the legal doctrine and examining the judgements of the courts, and investigating the opinions and supervision of the lawyers and the judicial procedure the researcher tries toexplore and explain the bases for changingasentenceto anorder and vice versaand state the effects of each case.