بررسی فقهی حقوقی حکم غیابی

از مباحث موردمناقشه در دادرسی و قضاوت دادرس صدور حکم غیابی است؛ زیرا مقتضای ادلّه شرعیه در قضای اسلامی و ولایت قاضی نسبت به متداعیین قضاوت با حضور آنان است؛ اما اعتبار مطلق و بی‌چون‌وچرای نبود طرفین در رسیدگی به‌طور قطع موجب تضییع حق می‌گردد به‌خصوص در زمانی که با توسعه روابط اشخاص با تصور ذی‌حق دانستن خود و یا حتی بدون این تصور می‌تواند به عمل زشت تجاوز به حق دیگران دست پیدا کرده و در مرحله دادرسی برای همیشه خود را از دسترس شاکی و مجریان عدالت مخفی کند. طبیعی است از این رهگذر عدم‌اعتماد مردم به یکدیگر روزبه‌روز افزایش و امنیت قضایی در جامعه به مخاطره جدّی خواهد افتاد. قانونگذار ایرانی پس از چند دهه از اجرای نخستین مقررات دادرسی مدنی درخصوص احکام غیابی دو معیار ابلاغ واقعی به خوانده و قابلیت تجدیدنظر از رای غیابی را به ترتیب موجب حضوری تلقی شدن رای و عدم‌امکان واخواهی آن دانسته است. اکنون این معیارها بی‌اعتبار و در سال 1379 قانونگذار ابلاغ واقعی را موجب حضوری شدن حکم دانست. در فقه امامیه نیز به‌رغم تجویز رسیدگی غیابی حضور یا عدم‌حضور خوانده شاخص توصیف رای به حضوری یا غیابی است. در وضع فعلی که کثرت پرونده‌های مطرح در دادگستری کیفیت رسیدگی و آراء را تحت تاثیر قرار داده است، احیای قابل‌واخواهی نبودن احکام غیابی قابل‌پژوهش امری ضروری است. پژوهش حاضر در پی آن است تا نشان دهد که این تحول با دیدگاه فقها در رعایت حق اعتراض محکومٌ‌علیه غایب مباینتی ندارد.

The Legal Jurisprudential Analysis of the Absent Verdict

Among the judicial arguments at the hearing and the judgment of a judge’s sentencing is issuing the absent verdict. Because the Islamic justice essentiality and the judge’s partnership to the parties, will be with their presence. Knowing or even imagining that one of the parties is right, may violate the rights of others and in the judicial process to find an Islamic jurisprudential, always hide from the complainant and the enforcement of justice. It is natural that people’s trust in our insight increasing security and justice in the society will be seriously jeopardized. All these measures invalid, and in 1379 the legislature to deliver real results in the presence of the sentence, he said. Despite the absence of Shiite jurisprudence examination administered in the presence or absence plaintee description of the issuing presence or absence of the vote. At the present time with the huge amount of the legal cases that influence the quality of the verdicts, the idea of nonprotesting the absent verdicts is an outmost legal issue. This study tries to show that the mentioned idea is not in contrary to the idea of the Islamic scholars.