تاملی بر ساختار و جایگاه شرکت‌های دولتی در نظام حقوقی ایران

شرکت‌های دولتی امروزه نقش بسیار پررنگی در مناسبات سیاسی اقتصادی کشور بازی کرده و از اهمیت درخور توجهی برخوردارند؛ اما آنچه در این شرکت‌ها جلب‌توجه می‌کند ساختار منحصربه‌فرد آنهاست که از یک رو همچون یک تاجر عمل کرده و بایستی به فکر کسب سود و منفعت بنگاه اقتصادی خویش باشند و از طرف دیگر ارائه خدمات عمومی را برعهده‌ دارند. این نقش دوگانه، منجر به پیچیدگی ساختار این شرکت‌ها و به‌تبع آن عدم‌ِشفافیت جایگاه آنها در ساختار حقوقی کشور می‌گردد. این درحالی است که این شرکت‌ها اگرچه در ظاهر از ساختار شرکت‌های تجاری پیروی می‌کنند اما از آن روی که تعداد آنها به‌شدت افزایش یافته و به‌دلیل نقش تامین‌کنندگی خدمات عمومی اهمیت روزافزونی یافته‌اند، قانونگذار قوانین مخصوصی را برای آنها در نظر گرفته و این نهادهای دولتی را از سیطره حقوق خصوصی خارج نموده است تا جایی که از شباهت این شرکت‌ها با شرکت‌های تجاری تنها در عرصه نظر می‌توان سراغ گرفت.

Reflections on the Structure and Situation of Governmentowned Corporations in the Legal System of Iran

These days, Governmentowned corporations play crucial role in economical and political relations of the governmental so they have a great importance but that is their structures which command the attentions. It means they act like a merchant (trader) which concerns about its benefits as an economical enterprise while it has the responsibilities of presenting some public services at the same time. This twofold role makes these kinds of companies more complicated and consequently it leads to having an unclear position in the legal Structure of the state. Meanwhile such companies should follow the specific regulations which are regulated by lawmaker for society confronted the sudden proliferation of such companies which obviate the public services, although they pursue the regulations of trading companies. It is deemed wise by lawmaker that government’s organization should not be covered by private law to the extent that the only resemblance of such company with trading one is only in theory.