قتل ناشی از تحریک بزه‌دیده در الگوواره حقوق کیفری ایران

تحریک منجر به قتل از سوی بزه‌دیده به‌دلیل ایجاد برانگیختگی و تهییج روحی در مرتکب و انجام قتل به‌دنبال آن، شایسته برخوردی متفاوت است. لازم به ذکر است هرچند عذر تحریک، عنوان خاصی را در بخش مواد عمومی به خود اختصاص نداده است؛ اما از مجموع دو ماده‌ 38 و 630 قانون مجازات اسلامی که به ترتیب درخصوص کیفر حبس تعزیری و قتل دارای قصاص می‌باشد، مرتکب را شایسته تخفیف و رافع مسئولیت می‌داند و دارای شرایطی همچون: تحریک‌آمیز بودن رفتار و گفتار بزه‌دیده حضور فیزیکی و مستقیم در صحنه ارتکاب عمدی بودن یا غیرعمدی بودن تحریک و وجود ضابطه نوعی و شخصی به‌ترتیب نسبت به رفتار مجرمانه و فرد مرتکب می‌باشد. پژوهش حاضر نیز با عنایت بر تفاوت‌سنجی تحریک و عذر تحریک در حقوق کیفری بر اساس روش کتابخانه‌ای، این موضوع را در فقه و حقوق موضوعه ایران موردبررسی و کنکاش جدّی قرار می‌دهد.

Murder Result from Provocation of Victim in Paradigm of Iran’s Penal Law

The incitement to the murder of the victim due to the provocation and mental agitation of the perpetrator and the subsequent murder deserves to be treated differently. It should be noted that although the excuse of provocation does not have a specific title in the public sector, but from the two articles 38 and 630 of the Islamic Penal Code, which are punishable by imprisonment and murder with retaliation, the perpetrator deserves to be commended and relieved. Responsibility knows and has the following conditions: Because of the victim’s behavior and speech the physical and direct appearance of the commission – the original or unintentional of the provocation and the presence of a specific and personal criterion in relation to the criminal conduct and the perpetrator. The present study also examines this issue in Iranian law and jurisprudence, considering the difference in provocation and provocation excitation in criminal law based on the library method.