موجبات و موارد توسل به پاسخ‌های غیرکیفری به‌جای پاسخ‌های کیفری در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392

بررسی تاریخ تحوّل حقوق کیفری حکایت از این دارد که همواره پاسخ‌های کیفری (مجازات‌ها) مدّنظر قانونگذاران جوامع مختلف بوده، اما به‌مرور زمان نقش این مجازات‌ها درزمینه کیفرشناختی کم‌رنگ شده و بر الگوی جایگزینی از نوع پاسخ‌های غیرکیفری تاکید شده است، به‌نحوی‌که مقام قضایی بایستی علاوه‌بر جرم و مجازات، به مجرم و شخصیت، موقعیت مادی، خانوادگی یا اجتماعی توجه خاص نموده و دراین‌راستا به مجازات‌های جایگزین کیفر و علی‌الخصوص پاسخ‌های غیرکیفری بذل و عنایت ویژه داشته باشد. اهمیت این موضوع نیز در بند 6 ماده 81 قانون تعقیبات جنایی مصوب 1958 فرانسه و مواد 40 الی 95 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 مدّنظر قانونگذار قرار گرفته است. مقاله حاضر تلاشی است که به‌منظور تبیین جایگاه «پاسخ‌های غیرکیفری به‌جای پاسخ‌های کیفری» صورت پذیرفته است. در این مقاله، ضمن معرفی و بررسی مبانی ناظر به پاسخ‌های صدرالاشاره و موجبات و موارد توسل به آن، ثابت می‌شود که پاسخ‌های غیرکیفری در حقیقت ابزاری برای استفاده از اقداماتی است که می‌تواند روند اصلاح مجرمان را سرعت بخشد و درنهایت نتیجه‌گیری می‌گردد که درصورتی این پاسخ‌ها مفید خواهند بود که تدابیر لازم مبنی‌بر فرهنگ‌سازی مناسب در جامعه و محاکم صورت پذیرد.

The Causes and the Uses of NonCriminal Responses instead of Answering Criminal (Punishment) of the Penal Code, Adopted in 1392

So that the judicial authorities should also crime and punishment, the offender and character, financial position, and in this regard special attention to the family or community punishment and in particular the call for noncriminal penalties alternative is paying special attention. The importance of this issue in paragraph 6 of Article 81 of the Law criminal prosecution 1958 France and Articles 40 to 95 of the penal code legislation was approved in 1392 is considered. This article is an attempt to establish the position of “noncriminal responses instead of answering criminal” has been done. If the decision is that the responses would be appropriate culture necessary measures to be carried out in the community and the courts.