آثار شرط سقوط یا کاهش مسئولیت در حقوق ایران با نگاهی به نظام حقوقی انگلستان

در این مقاله آثار شرط سقوط یا کاهش مسئولیت، در رابطه بین طرفین قرارداد و همچنین تاثیر آن در رابطه با اشخاص ثالث بررسی شده است. این دسته از شروط، جز درمواردی‌که به‌دلیل مغایرت با نظم عمومی باطل هستند، مسئولیت قراردادی عامل زیان را کاهش داده یا منتفی می‌سازند. همچنین این شروط می‌توانند بر مسئولیت قهری نیز تاثیرگذار باشند، مشروط بر اینکه صراحتاً تقصیر موردِنظر را دربرگیرند و مغایرتی نیز با قواعد آمره نداشته باشند؛ دیدگاهی که در حقوق انگلستان نیز موردِپذیرش قرار گرفته است. در ارتباط با اشخاص ثالث نیز عامل زیانی که جانشین مشروط‌له در قرارداد شده است، می‌تواند برمبنای نظریه «تعهد به نفع ثالث» و یا «قائم‌مقامی» درمقابل زیان‌دیده، به‌شرط عدم‌ِمسئولیت استناد نماید. شرط عدم‌ِمسئولیت، باید در برابر شخص ثالثی که جز با استناد به قرارداد نمی‌تواند تقصیر مدیون را ثابت کند، نیز قابل‌ِاستناد باشد.

Effects of the Disclaimer or Limitationof Liability Clauses in Iranian Law with aReview in the English Legal System

In this article we will study effects of the clause for eliminate or reduce liability in relations between two parties, and also with third parties. This type of clause reduces or eliminates contractual liability of the agent of damage, except in cases of violation of public order that this clause will be considered invalid. These clauses are effective in the tortious liability, provided that the clause is expressly encompassed the fault and does not violate a jus cogens; this theory has been accepted also in the English Law. In relation to the third parties, the agent of damage who is the successor in the contract, could reliance on the exclusion clause against the aggrieved party, based on the theory of “Thirdparty beneficiary” or “subrogation”. The exclusion clause should be reliable on against third parties who can’t prove the fault of the agent of damage, except by reference to the contract.