واکاوی «تقابل»، در «عدم‌قطعیت» معنای پست‌مدرنی «من و انکار شراب این چه حکایت باشد؟!» از حافظ

شعر یا غزل پست‌مدرن از جمله سبک‌های شعری معاصر است که در آن، شاعر به کمک شگردهای ادبی و بلاغی گوناگون، با محتوامحوری، به بیان چندگونه و چندگانه معانی شعر می‌پردازد و خواننده را با خود هم‌قدم می‌سازد و در عوالم مبهم متناقض و متضاد رها می‌کند، به گونه‌ای که مخاطب با معانی متکثر مواجه می‌شود و در چنین دنیایی، سرگردان می‌ماند. از آنجا که «تقابل»‌ها پایه و اساس ساختار ذهنی انسان را تشکیل می‌دهند، بررسی «تقابل»ها و شکستن‌آن‌ها می‌تواند به عنوان یکی از راهکارهای شناخت بهتر هر اثر ادبی باشد. در دیوان حافظ شیرازی نیز این تقابل‌ها نقش مهمی ایفا می‌کنند. بررسی این تقابل‌های دوگانه و ساختارشکنی آنها به‌نوعی، با شیوه پسامدرنی شعر و غزل می‌تواند در پیوند باشد. به سخنی دیگر، این تقابل‌ها شعر را به سوی معانی متفاوت و گوناگونی هدایت می‌کنند. ساختار تقابل‌های دوگانه در دیوان حافظ، علاوه بر تضاد ساختاری و درونی خود، به پیدایش شگردهای بلاغی و ادبی خاصی منجر می‌شود که این شگردها به نوبه خود، زمینه‌ساز عدم‌قطعیت معنای پست‌مدرنی در غزل حافظ می‌شوند. پژوهش توصیفی-‌تحلیلی حاضر، در پی آن است که این تقابل‌های دوگانه در غزل مذکور در عنوان، چه شگردهایی را به دنبال خود برای معنازایی و تکثر معنا -و در نتیجه، عدم قطعیت معنا- در پی دارد و به این نتیجه دست یافته که اولاً تناقض، ابهام، ایهام و طنز از جمله کارکردهای پی‌آیندی تقابل‌های دوگانه هستند و ثانیاً همه این‌ موارد به‌تنهایی یا به صورت متداخل، باعث می‌شوند غزل حافظ نیز به غزل پست‌مدرن نزدیک شود.

analysis of contrast in the uncertainty of meanings in postmodern sonnets: a case study of the lyric what is the story of me and the denial of wine?” by hafiz

postmodern poetry or lyric is one of the contemporary poetic styles in which the poet uses various literary and rhetorical techniques to express his meanings poetically. it abounds in contradictions, and the audience faces multiple meanings and wanders in a world of contrasts. since contrasts form the basis of the human mental structure, examining them can help tobetter understand literary works. the study of contrasts and their deconstruction is somehow related to the postmodern style of poetry and sonnet. in other words, contrasts introduce different meanings in the poem.the present descriptive-analytical research seeks to find out what tricks these contrasts play in sonnets and how they lead to semantic and,consequently, the uncertainty of meaning. it is concluded that contradiction, ambiguity and humor are among the consequential functions of contrast. also, all of these cases alone or when overlapped push hafez'ssonnets close to postmodernism.