غزلیات سلمان ساوجی و جهان‌نگری صوفیه

سلمان ساوجی از شاعران توانای سدۀ هشتم هجری است که در قالب های مختلف شعر فارسی، طبع آزمایی کرده و آثار گرانسنگی از خود به یادگار گذاشته است. وی بیشتر، به عنوان شاعری قصیده سرا و مداح شناخته می شود؛ هرچند در عرصۀ غزل نیز صاحب سبک است و شعر او با بزرگانی چونان خواجه حافظ سنجیده شده است. آنچه در غزلیّات سلمان ساوجی مشهود است، تاثیرپذیری پر رنگ وی از جهان نگری اهل تصوّف است. وی اگرچه شاعری مداح بوده، در غزلیّات خود، از مسائل تعلیمی، حکمی و عرفانی بهره بسیار برده است.این جستار که بر اساس مطالعات کتابخانه ای و با روش توصیفی-تحلیلی انجام می گیرد بازتاب جهان نگری صوفیه را در غزلیّات سلمان ساوجی بررسی می کند و با تکیه بر آثار عرفانی به تحلیل دیدگاه های وی می پردازد. نتیجۀ پژوهش آشکار می کند که سلمان ساوجی در عرصۀ غزل، از جهان بینی اهل عرفان، تاثیر بسیار پذیرفته است؛ به گونه ای که مباحث مربوط به توحید و هستی شناسی و همچنین، مسائل مربوط به عرفان عملی و سلوک عرفانی در غزلیات او، نمود بسیاری دارد. سلمان با نگاه وحدت گرایانه و الهیات رندانه خود به تحلیل مفاهیم عرفانی پرداخته و برداشت های عمیقی از آنها ارائه داده است.

poetry of salman savoji and sufi thoughts

salman savoji is one of the talented poets of the eighth century ah who has experimented in various forms of persian poetry and has left precious works in his memory. he is mostly known as an ode poet and praiser, although he also has a style in the field of lyric poetry and has been compared to great people such as khajeh hafez shirazi. salman sajoji’s poems are mostly in praise of kings and ministers, especially the kings of the jalayri dynasty;however, he has poems in teaching and wisdom, as well as praising the prophet muhammad and his saints, which, of course, are less frequent. what is obvious in salman savoji’s sonnets is that he is very influenced by the sufi thought; although he is a praiseworthy poet, he has used a lot of educational, theological and mystical issues in his lyric poems.this research is based on library studies and descriptive-analytical method and examines the reflection of sufi thought in salman sajoji’s lyric poems and analyzes his views based on mystical works. the result of the research reveals that salman savoji has been greatly influenced by the ideology of mystics in the field of lyric poetry; in such a way that the topics related to monotheism and ontology as well as issues related to practical mysticism and mystical behavior are reflected in his sonnets. salman has analyzed mystical concepts with his unifying view and has provided deep insights into them.