بررسی اندیشۀ مادّی گرایی در شعر احمد شاملو

هم‌زمان با مشروطیت، اندیشه مادی گرایی در آثار برخی از اندیشمندان آن روزگار، مانند میرزا ملکم خان و...، راه یافت و بعد‌‌ از وقوع انقلاب کمونیستی در شوروی، این اندیشه‌ با آرمان خواهی روشنفکران ایران در باره آزادی و عدالت همراه گشت. با نفوذ حزب توده در ایران، اندیشه مادی‌گرا به عنوان تفکّری مترقّی، در میان شاعران رواج بیشتری یافت. اندیشه مادی‌گرا، پیوند انسان را با دین، کم رنگ ساخته و اندیشه‌های غیرالهی برگرفته از اومانیسم، مارکسیسم و اگزیستانسیالیسم را جایگزین آن می کند. مهم‌ترین شاخص این نوع اندیشه را می‌توان درنوع نگاه و باور شاعران به خدا‌، دین، انسان، طبیعت، جامعه، دیالکتیک تاریخی، ناامیدی و پوچ‌گرایی دانست.احمد شاملو (1304-1379) شاعر و ادیب معاصر، اندیشه مادی‌گرایی را در اشعارخود بیان کرده است.افق انتظارِ غالب در شعر شاملو از نوع افق انتظار مادی است. در اندیشه او زنجیرۀ تکامل، دیالکتیک ماده و روح  به دیالکتیک انسان، طبیعت، تناسخ و... شکل گرفته و جایگزین اندیشۀ خداباور شده است.

Materialistic thoughts in the poems of Ahmad Shamlou

With the Constitutional Revolution in Iran, materialism thoughts emerged in the literary works of some intellectuals of the time, such as Mirza Melkum Khan. Following the Russian revolution, these thoughts were accompanied by the idealistic thoughts of Persian authors about liberty and justice. With the spread of the Toudeh Party in Iran, materialistic thoughts began to be considered as progressive and gained considerable popularity among Persian poets. The foremost feature of this mode of thinking is the specific images of God, religion, human, nature, society, historical dialectics, disappointment and nihilism. Ahmad Shamlou has decorated his poems with materialistic thoughts about these items. The major focus of Ahmad Shamlou’s poems is on materialism. In his school of thought, the evolution cycle, human dialectics rather than material and spiritual dialectics, nature and reincarnation dialectics are formed to replace the theistic thought.