بازتاب وقایع و شخصیت های تاریخی در شعر سبک خراسانی؛ با تاکید بر اشعار فرخی سیستانی و منوچهری

شاعران سبک خراسانی به عینیت‌گرایی علاقه نشان داده‌اند؛ چنانکه شعر ایشان را می‌توان مظهر «وقایع تاریخی» و «شخصیّت‌های موثّر» آن عصر دانست. فرّخی ‌سیستانی و منوچهری دامغانی بخش عمدۀ زندگی و فعّالیت شاعرانۀ خویش را در عهد غزنویان طی کردند. برغم آنکه این دو شاعر در سلسله‌ای واحد و با فاصلۀ زمانی کوتاه، هر دو به سبک خراسانی شعر می سرودند، در شعر ایشان، علاوه بر شباهت‌های طبیعی در امر واقع‌نگری که شاهدی بر ادامۀ نوع خاصّی از رفتارهای اجتماعی است، تفاوت‌هایی ملاحظه می‌شود که کمتر مورد توجّه محقّقان واقع شده است؛ به‌خصوص، تفاوت در توصیف جزئیّات شخصیّت‌ها و رخدادها که حاصل نوع نگرش شخصی شاعر، زندگی پیشین او قبل از ورود به دربار و برخی ضروریات زمانه است. علاوه بر این، تامّل در دلایل وصف ممدوحان و مغضوبانی که گاهی رابطۀ مستقیمی با شاعر ندارند، بلکه تحت تاثیر پسند ممدوح و حتّی انحلال هویّت مدّاح در ممدوح به شعر وارد شده‌اند، نشان می‌دهد که صدور احکام کلّی در مورد واقع‌نگری شاعران خراسانی چندان دقیق نبوده است. از دیگر یافته‌های این تحقیق، تاثیر برخی مسائل، از جمله حبّ و بغض‌ها بر واقع‌نگری و تضعیف آن است، به نحوی که در چنین مواردی لازم است تا محقّقان از طریق تفسیر، تاویل، قیاس و سایر ابزارهای پژوهشی، چیزهای واقعی را از آنچه تحت تاثیر احساسات شاعر به واقعیّت اضافه شده، تفکیک کنند.

Reflection of Historical Events and Personalities in Khorasani Style Poetry with Emphasis on Farrokhi Sistani and Manouchehri Poems

One of the most important characteristics of the Khorasani Poetry Style is “literary representation”. The poets of this era were so bounded to objectivism, that their poems are a mirror before the face of historical events of the day. In this era, governmental shelter on Persian language and literature caused a qualitative quantitative development of the poets and their poetry. Among the poets of this era, Farrokhi Sistani and Manouchehri Damghanai have spent their life in the Ghaznavids’ courts: Farrokhi in the king Mahmud’s and Manouchehri in the king Masoud’s one. Although these two poets live in the same Ghaznavid’s court, in very closed periods of time, and both have the same Khorasani Style in their poetry, there are differences in the method of their representation of historical realities, along with some usual similarities. In this survey which is held through a library comparative analytical method, we will try to show the similarities and differences of their way of representing the historical events and characters. It is cleared that these two poets are both subjectivists and have shown the features of their own lives, related political men, praised men, disfavored men, and simply described ones, along with historical events like: wars, deposals, installations, celebrations, and the mourning ceremonies. However, there are differences in the amount, accuracy and favoritism of the data which are bounded to the characteristic of the poet and the day’s necessities.