بررسی شگردهای طنز موقعیّت در داستان مدیر مدرسه

طنز موقعیّت طنزی برگرفته از تصویرها، تصوّرها و مفاهیم است که می‌تواند آمیزه‌ای از رفتار، موقعیّت، صحنه و گفتار باشد. امّا محوریّت در این‌گونه از طنز بر موقعیّت ایجادکنندۀ آن استواراست. طنز موقعیّت جایگاه ویژه‌ای در ادبیّات داستانی دارد و از جمله در داستان «مدیرمدرسه»(1337) اثر جلال آل‌احمد که نمونه‌هایی از آن دیده می‌شود. او در این اثر فساد مالی و اخلاقی رایج در نظام آموزش و پرورش دهه سی را با زبان طنز به تصویر کشیده است. در پژوهش حاضر، تلاش می‌شود تا انواع موقعیّت‌های طنزآمیز در داستان، شگردهای ایجاد آنها و بازتاب‌های اجتماعی آنها مورد بررسی قرار گیرد. با تفحّص در موقعیّت‌های موجود در «مدیر مدرسه» می‌بینیم که عامل اصلی ایجاد موقعیّت‌های طنزآمیز در این اثر طرح آن است؛ زیرا همواره موضوعات فرعی به جای موضوع اصلی پررنگ می‌شوند و حاشیه‌روی یا پررنگ شدن موضوعات فرعی به جای موضوع اصلی در طول داستان بسیار است. توصیف جلوه ظاهری اشخاص، شغل و شبکه ارتباطی بین آنها هم نقش مهمّی در شکل‌گیری خصوصیّات طنزآمیز اخلاقی اشخاص دارد. گذشته از این، صحنه دورافتاده یک مدرسه که فضای اصلی داستان است به‌عنوان صحنه‌ای عجیب علاوه‌بر خنده‌انگیزی، با ظرافت خاص، نظام آموزشی را نیز به سخره می‌گیرد.

The Study of Situational Irony in "Modire Madrese

situational Irony is resultant from phantasmic situations, imaginations and concepts that will be made of action, situation, scene and dialogue. But the situation of characters is the pivotal point and other elements service the situation. this sort of irony have an especial place in Fiction. among this the story of "Modire Madrese" have an especial position in fiction. ,this work have potential power for irony of situation because of it’s critical language and authority of it’s writer in demonstration of specific problems. Personification, scence, plot and actions. Therefore we endevour to indicate all kinds of ironical situations in this research, methods of creating them and it’s social reflections. With deliberation in this story we see that plot is the dominant factor of creation of situational irony. Because marginal problems often are replaced of the main matter. Characterization, descripe actor’s appearance feature. character’s job and network of communication between them have important roles in ironical behavior formations. Remote scene of school is farcical, moreover satirize educational system daintily. The Most important subjects that are writer’s purposes are: cultural and social problems, lack of justice and exist of corruption in diverse class in society.