روایت گورانیِ داستان جمشید و مقایسۀ آن با شاهنامۀ فردوسی

شاهنامۀ فردوسی اثری است که سیمای تاریخ و فرهنگ ایران را در خود متجلّی ساخته و به‌ عنوان یک اثر ملّی مورد توجّه قومیّت‌های این مرز و بوم بوده است؛ یکی از این اقوام که همواره به شاهنامه و دیگر آثار حماسی ایرانیان به دیدۀ احترام نگریسته‌اند، کُردها هستند. شاعران کُردزبان، بخش‌هایی از شاهنامه و دیگر آثار حماسی را به کُردی ترجمه و یا بازآفرینی کرده و آن را با توجّه به محیط زندگی خود، به رشته تحریر درآورده‌اند. یکی از این آثار، منظومۀ ضحّاک‌‌ و کاوۀ آهنگر اثر شاهرخ کاکاوند از شاعران قرن دوازده و اوایل قرن سیزده هجری است که می‌توان آن را ترجمۀ آزادِ بخش‌هایی از شاهنامۀ فردوسی به‌شمار آورد. در این مقاله کوشش بر آن است ضمن به‌دست دادن زندگی‌نامۀ اجمالی شاعر، منظومۀ ضحّاک‌ و کاوه آهنگر و ویژگی‌های آن معرّفی و خلاصۀ این اثر تا آغاز پادشاهی جمشید آورده شود. در ادامه با تحلیل سرچشمه‌های روایت گورانی و سنجش زندگانی و فرجام جمشید پیشدادی در آن با شاهنامۀ فردوسی و سایر منظومه‌های پهلوانی، روشن می‌شود که هرچند روایت کاکاوند دیگرگون و متمایز از دیگر روایت‌هاست، با وجود این، از روایت فردوسی تاثیر بیشتری پذیرفته و به منابع دیگر نیز نظر داشته است.