شخصیّت‌پردازی دووجهی در شاهنامه فردوسی ( با توجّه به تیپ شخصیّتی دوگانه شیدایی -افسردگی
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
زارع محمد صادق ,چراغی رضا
|
|
منبع
|
كاوش نامه - 1396 - دوره : 18 - شماره : 34 - صفحه:94 -65
|
|
چکیده
|
اساطیر و باورهای کهن ایرانی متشکّل از ادیان و کهن‌باورهای اقوام متفاوتی است؛ از اینرو برخی شخصیّت‌های اسطوره‌ای در متون مختلف دارای چهره‌های متفاوت و گاهی متّضاد هستند. در برخورد این آراء مختلف، پیرامون برخی نمادها و شخصیّت‌ها در متون متاخّرتر نوعی حالت دوگانه و دووجهی به وجود آمده است. فردوسی با آگاهی از موضوع فوق، این تضادها و تفاوت‌ها را دستمایه‌ای برای پردازش شخصیّت‌هایی واقعی‌تر و انسانی‌تر و چهره‌هایی دوگانه کرده است. نگارندگان برآنند تا با اثبات این فرضیه یکی دیگر از ظرفیّت‌ها و توانمندی‌های این اثر بزرگ زبان فارسی را فرا روی مخاطبان خود قرار دهند. با توجّه به وجود تعداد قابل توجّهی از چهره‌های مهمّ شاهنامه چون افراسیاب، سودابه، ضحاک، کیکاووس و.. که دارای این ویژگی شخصیّت‌پردازی هستند، بررسی و پژوهش در این مورد امری ضروری می‌نماید و دارای اهمّیّت و جذابیّت قابل توجّهی است. بنابراین برای اثبات فرضیه مقاله، شخصیّت افراسیاب تورانی به عنوان نمونه‌ای از این شخصیّت‌پردازی‌های دوگانه در شاهنامه فردوسی، با تیپ شخصیّتی شیدایی افسردگی (manicdepresion) در علم آسیب‌شناسی روانی امروز مورد مقایسه و انطباق قرار می‌گیرد. ضحاک، افراسیاب، سودابه، کیکاووس، هوم، رستم و... چهره‌هایی دوگانه هستند که با کنش‌ها و روحیّات و احساسات دوگانه جلوه‌گر می‌شوند.
|
|
کلیدواژه
|
افراسیاب تورانی، افسردگی شیدایی، روانشناسی و شاهنامه، شخصیت‌پردازی در شاهنامه
|
|
آدرس
|
دانشگاه گیلان, ایران, دانشگاه گیلان, گروه ادبیات فارسی, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|