«دفتر دلگشا» و تلمیحات شاه‌نامه‌ای آن

«دفتر دلگشا» نام منظومه‌ای‌است از صاحب شبانکاره‌ای که آن ‌را در قرن هشتم سروده است. شاعر در این منظومه، تاریخ ملوک شبانکاره‌ را از آغاز پیدایش تا اوان حمله مغول به نظم درآورده‌است. او در آغاز و انجام منظومه خویش مدّعی شده که فردوسی را در خواب دیده و به او سفارش کرده تا تاریخ شاهان عصر خویش را به نظم درآورد تا نام او نیز بدین روش جاودان بماند. بنابراین صاحب سرگذشت ملوک شبانکاره را منظوم می‌سازد و از آن‌جا که فردوسی را یگانه راهنمای خود می‌داند، نه تنها بارها از این شاعر بلندآوازه در اثر خویش یاد می‌کند، بلکه از سبک شعری او نیز تقلید می‌نماید. نگرش عمیق صاحب به شاه‌نامه فردوسی سبب شده‌است که شاعر بارها در منظومه خویش، به قهرمانان شاهنامه و سرگذشت آنان اشاره نماید و یا آنکه ممدوحان خود را به شاهان و پهلوان شاهنامه تشبیه نماید. بررسی تلمیحات شاهنامه‌ای دفتر دلگشا موضوعی است که در این مقاله بدان می‌پردازیم.