استعاره مفهومی؛ الگوی ادراکی تجربه عرفانی سهروردی در «عقل سرخ»
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
پناهی نعمت الله
|
|
منبع
|
كاوش نامه - 1396 - دوره : 18 - شماره : 35 - صفحه:1 -29
|
|
چکیده
|
نظریۀ معاصر مدّعی است نظام ادراکی انسان اساساً استعاری است و استعاره به‌شکل ناخودآگاه و غیراختیاری، در زندگی روزمرّۀ انسان به‌کرّات به‌کار می‌رود. این دیدگاه را نخستین‌بار در سال 1980 جورج لیکاف و مارک جانسون با انتشار کتاب استعاره‌هایی که با آنها زندگی می‌کنیم مطرح کردند. نگرش استعاری سهروردی در روایت‌های شهودی خویش عنصر بلاغی مسلّط بر سبک شخصی اوست. بر این اساس در این مقاله ابتدا به دستگاه فکری و نظام معرفتی «حکمت اشراق» پرداخته شده است. همچنین تجربۀ عرفانی سهروردی در رساله «عقل سرخ» که در قالب زبان استعاری ظهور یافته، طبق نظریۀ استعاره مفهومی بررسی شده است. درنتیجه با تبیین مفهوم «تجربۀ عرفانی» و تحلیل زبان استعاری، نظام استعاره‌پردازی شیخ اشراق حول دو کلان استعارۀ «تن قفس است» و «روح پرنده است» و استعاره‌های وابسته به آن قابل شناسایی است. همچنین نشان داده می‌شود که زبان استعاری سهروردی در رساله «عقل سرخ» کوشش خلّاقانه‌ای است برای تجسّم بخشیدن به عالم مثال که از ابداعات اصلی اوست.
|
|
کلیدواژه
|
استعاره مفهومی، تجربۀ عرفانی، عقل سرخ، شهاب‌الدّین سهروردی، عرفان اسلامی
|
|
آدرس
|
دانشگاه فردوسی مشهد, دانشکده ادبیات و علوم انسانی, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
panahi_947@yahoo.com
|
|
|
|
|
|
|