تاثیر تحریم‌های اقتصادی برتولید و رفاه اجتماعی ایران: رهیافتی از الگوی رشد تعمیم‌یافته تصادفی

اعمال تحریم‌های مختلف بر اقتصاد ایران اثرات نامطلوبی بر تولید و رفاه اجتماعی به‌جای گذاشته‌اند، اما در کمتر مطالعه‌ای به کمّی کردن تاثیر شدت تحریم‌ها بر تولید و همچنین رفاه اقتصادی پرداخته شده است. هدف این تحقیق در ابتدا بسط یک الگوی رشد تعمیمیافته با وجود تحریم و نرخ ارز تصادفی است. پس از بسط الگو، سه سناریو با توجه به نوع تحریم برای اقتصاد ایران تعریف شده که در آنها اثرات تحریم‌ها بر سطوح تولید و رفاه اجتماعی بررسی می شود. در الگوی بسط داده شده، تحریم‌ها به دو دسته تحریم‌های نفتی و تحریم‌های کالاهای مصرفی، واسطه‌ای و سرمایه‌ای تقسیم شده‌ا ند. با استفاده از تابع ارزش تصادفی همیلتون بلمن ژاکوبین (shbj) و همچنین روش بهینه‌سازی تکاملی الگوریتم ژنتیک در سه سناریو تغییرات تولید و رفاه اجتماعی در وضعیت یکنواخت برای اقتصاد ایران کالیبره و بررسی شده است. نتایج نشان‌دهنده این موضوع است که در سناریوی اول تحریم‌ها بیشتر بر تولید اثر خواهد کرد در حالی که در سناریوی دوم که تحریم‌های نفتی اعمال می‌شود، اثر آنها بر رفاه اجتماعی محسوس‌تر می‌شود. در سناریوی سوم که ترکیبی از تحریم‌های فروش نفت و کالاهای مصرفی، واسطه‌ای و سرمایه‌ای اعمال شده، تاثیر تحریم‌ها نسبت به دو سناریوی  قبلی بسیار وسیع‌تر خواهد بود. براساس تولید تحقق یافته سال 1390 شدت تاثیر تحریم‌های نفتی کاهشی معادل  30 درصد در تولید ناخالص داخلی داشته و اعمال انواع تحریم‌ها بین 30 تا 50 درصد در کاهش تولید ناخالص داخلی نقش داشته‌اند.

The Impact of Economic Sanctions on Gross Domestic Product and Social Welfare for Iran: Generalized Stochastic Growth Model

Ongoing sanctions on Iranian economy have proved to be very harmful and detrimental to Iranian economic affairs and social welfare. Evaluating the unfair impacts of these sanctions on Gross Domestic Product (GDP) and social welfare is the aim of this paper. Firstly, we have developed a generalized growth model in the presence of sanctions while treating exchange rate as a random variable. Secondly, three different forms of sanctions are introduced into the model and their bearings on national product and social welfare is studied. The first tier of the sanctions is imposed on consumption, intermediary and capital goods while exchange rate is assumed to have a random behavior. Then sanctions are also imposed on Iranian oil and gas production. We have devised several scenarios using stochastic Hamilton Bellman Jacobian value function (SHBJ) and genetic algorithm optimization methods. Our results of the first and second scenario imply that the level of social welfare is mostly affected by oil and gas sanctions while goods embargo has targeted goods production. The effects of sanctions on GDP and social welfare is represented by a concave curve. This curvature shows that the impact of sanctions on GDP and social welfare is stronger at the beginning than later on when further sanctions are introduced. In the third scenario oil, gas and goods sanctions are imposed simultaneously. Our results also show that the third scenario effects is stronger than the other two. According to the Gross Domestic Product data acquired for year 1390, oil and gas sanctions have lowered the GDP by 30 percent, while the overall reduction in GDP through all sanction collectively is estimated between 30 to 50 Percent.