تاثیر تحریم‌های اقتصادی و بلایای طبیعی بر درآمد سرانه ایران

رشد و توسعه اقتصادی به‌ عنوان هدف اصلی هر کشور، نقش بسیار مهمی در بهبود شرایط زندگی جوامع و توسعه پایدار دارد. ازاین‌رو تلاش برای تحقق این هدف و در نتیجه افزایش درآمد سرانه می‌تواند بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی مردم کشور را تضمین کند. بااین‌حال، بحران‌های طبیعی و سیاسی می‌توانند موانع مهمی برای رسیدن به این اهداف باشند؛ لذا وقوع بلایای طبیعی و اعمال تحریم‌های اقتصادی ممکن است اثرات ویرانگری بر روی رشد و توسعه اقتصادی داشته باشند و کاهش درآمد سرانه را منجر شوند؛ بنابراین این مطالعه با هدف بررسی اثر تحریم‌های اقتصادی و بلایای طبیعی بر درآمد سرانه غیرنفتی در ایران طی دوره زمانی (2022-1980) با استفاده از رویکرد هم‌انباشتگی حداقل مربعات معمولی پویا انجام شده است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که در بلندمدت، افزایش بلایای طبیعی و تحریم‌های اقتصادی باعث کاهش درآمد سرانه در ایران شده است. همچنین نوآوری زیست‌محیطی و متغیر تعامل نوآوری و بلایای طبیعی اثر مثبت بر درآمد سرانه دارند. سایر نتایج نیز نشان داد که عواملی مانند نیروی کار، سرمایه فیزیکی و آزادسازی تجاری باعث بهبود درآمد سرانه در کشور شده‌اند. با توجه به نتایج به‌دست آمده، توصیه می‌شود که برنامه‌ها و سیاست‌های مناسب برای مقابله با تحریم‌ها و بلایای طبیعی، ترویج نوآوری‌های زیست‌محیطی، تقویت تشکیل سرمایه ثابت و نیروی کار در ایران اجرا شود تا بهبود و افزایش درآمد سرانه کشور تضمین شود.

the effect of economic sanctions and natural disasters on iran’s per capita income

economic growth and development, as the primary goals of any country, play a crucial role in improving living standards and promoting sustainable development. efforts to achieve these goals, and consequently increase per capita income, can ensure the enhancement of economic and social well-being of a nation. however, natural and political crises can pose significant obstacles to achieving such objectives. natural disasters and economic sanctions, in particular, can have devastating effects on economic growth and development, leading to a decline in per capita income. using the dynamic ordinary least squares, the present study aimed to examine the effect of economic sanctions and natural disasters on non-oil per capita income in iran from 1980 to 2022. the findings showed that, in the long-term, increases in natural disasters and economic sanctions had contributed to a decline in per capita income in iran. additionally, environmental innovation and the interaction between innovation and natural disasters positively influenced per capita income. the results also indicated that factors such as the labor force, physical capital, and trade openness had contributed to improvements in per capita income. in light of the findings, it is recommended that iran implement effective plans and policies to mitigate the effects of sanctions and natural disasters, promote environmental innovations, and strengthen the development of fixed capital and the labor force, aimed at ensuring the continued growth of per capita income.