عملیات فرابودجه‌ای دولت و اثر آن بر تورم با تاکید بر سلطه مالی در شبکه بانکی: مطالعه موردی ایران

در شرایط فعلی اقتصاد ایران و با وجود اقداماتی که در جهت ارتقای نظام بودجه‌ریزی کشور صورت گرفته، در واقعیت، عکس آن اتفاق افتاده است. به‌گونه‌ای که رابطه بین ذینفعان مختلف بودجه اعم از دولت، مجلس، نهادهای نظارتی و مردم به عنوان ذینفعان نهایی بودجه، به شکل صحیحی تنظیم نشده و این موضوع روحیه پاسخگویی و شفافیت ارکان مختلف حاکمیت را تضعیف کرده است. در مقاله حاضر برای بررسی عملیات فرابودجه‌ای دولت و اثر آن بر تورم با تاکید بر سلطه مالی در شبکه بانکی از روش گشتاورهای تعمیم‌یافته (gmm) برای دوره زمانی 1372-1397 استفاده شده است. نتایج برآورد بیانگر آن است که افزایش سلطه مالی از کانال بدهی دولت به شبکه بانکی به نحو چشمگیری بر متغیر تورم اثر معناداری دارد؛ در نتیجه از این طریق سلطه مالی در رابطه بین دولت و شبکه بانکی اثبات می‌شود. همچنین با وجود اینکه ثبات سیاسی و کنترل فساد در طول سال‌های مطالعه در سطح پایینی قرار دارند اما نتایج وجود رابطه منفی مابین ثبات سیاسی و کنترل فساد با تورم را تایید می‌کند و این نیازمند توجه دولت در همه عرصه‌ها و جناح‌های سیاسی کشور است.

government off-budget operations and their impact on inflation based on fiscal dominance in banking system: the case of iran

despite efforts to improve the governmental budget system in iran’s current economic situation, no significant progress has been made. the relationship between the key stakeholders—namely the government, parliament, regulatory bodies, and the general public as the ultimate beneficiaries of the budget—is not properly regulated. as a result, there is decreased transparency and accountability among various government officials. using the generalized method of moments (gmm) for the period 1993–2018, the current study aimed to examine the government off-budget operations and their impact on inflation, with a focus on fiscal dominance via the banking system. the findings suggested that increased fiscal dominance via the banking system’s debt channel had a positive effect on inflation, thereby confirming the presence of fiscal dominance. the results also highlighted a negative relationship between political stability and corruption, on the one hand, and inflation, on the other. these variables remained at low levels throughout the analyzed period, indicating a need for greater attention from the government and political factions across the country.