عوامل موثر بر شاخص پیچیدگی اقتصادی براساس رهیافت نظم‌های اجتماعی (مطالعه موردی اقتصاد ایران)

در نظر گرفتن شاخص پیچیدگی اقتصادی به مثابه شاخص توسعه به واسطه قدرت برآورد بیشتر در پیش‌بینی رشد اقتصادی و نابرابری درآمدی به نسبت شاخص‌های مشابه در کنار کاستی‌هایی نظیر ناتوانی در بیان تفاوت در سطوح پیچیدگی اقتصادها، بهره‌گیری از الگوی نظری برای تبیین این شاخص را اجتناب‌ناپذیر می‌کند. در رهیافت نظم‌های اجتماعی، نوع نظم اجتماعی حاکم به عنوان عامل تفاوت اقتصادهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه عنوان می‌شود و در این مقاله تلاش شده است تا از این مسیر عوامل موثر بر این شاخص شناسایی گردد. در این مطالعه با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، وضعیت حقوق مالکیت،  فضای کسب‌وکار و نوع دسترسی افراد به سازمان‌ها به عنوان سه متغیر اثرگذار بر این شاخص شناخته شده‌اند. بررسی شاخص پیچیدگی اقتصادی ایران طی دوره ده ساله (99-1389) و سه شاخص حقوق مالکیت بین‌المللی، سهولت انجام کسب‌وکار و آزادی اقتصادی، به ترتیب به عنوان برآوردی از وضعیت سه متغیر مطرح شده، نشان می‌دهد که شاخص حقوق مالکیت بین‌المللی از رابطه مثبت قوی‌تری با شاخص پیچیدگی اقتصادی به نسبت دو شاخص دیگر برخوردار است.

influential factors of the economic complexity index based on the social orders approach: a case study of iran’s economy

the economic complexity index (eci) can be considered as a development indicator, given its superior predictive power in predicting economic growth and income inequality. however, it suffers from shortcomings such as the inability to distinguish differences in the complexity levels of economies. this highlights the need for a theoretical model to explain the eci. within the framework of the social orders approach, the type of social order is identified as a key distinction between developed and developing economies. using a descriptive–analytical method, this study aimed to identify the influential factors of the eci. in this respect, three key variables were examined: the state of property rights, the business environment, and the type of people’s access to organizations. the analysis focused on iran’s eci over a ten-year period (2010–2020), alongside three other indices, namely international property rights, ease of doing business, and economic freedom— as an estimates of the chosen variables. according to the results, the international property rights index, compared to the other two indices, has the strongest positive correlation with the eci.