سنجش خالص صادرات بین بخشی یارانه ضمنی حامل‌های انرژی در سطح بخش‌های اقتصادی ایران

تاکنون 7 سال از اجرای رسمی قانون هدفمندکردن یارانه حامل‌های انرژی می‌گذرد. ابهام‌های بسیاری همچنان در خصوص میزان اثربخشی این قانون وجود دارد که به توسعه پژوهش‌های بسیاری در حوزه انرژی منجر شده است. یکی از پرسش‌های اساسی در این زمینه، برآورد میزان یارانه ضمنی در محتوای انرژی کالاها و خدمات صادراتی در سطح بخش‌های اقتصادی است که تاکنون مورد توجه پژوهشگران قرار نگرفته است. برای پاسخ به این پرسش اساسی با استفاده از الگوی داده-ستانده و جدول داده-ستانده سال 1390 مرکز آمار ایران و با سنجش میزان خالص صادرات محتوای انرژی کالاها و خدمات و با استفاده از رویکرد شکاف قیمتی، میزان یارانه ضمنی انرژی خالص صادر شده در سطح بخش‌های اقتصادی با فرض اعمال تفاوت در تکنولوژی تولید بین ایران و دنیای خارج و همچنین محاسبه ارزش سبد انرژی برای سال‌های مختلف (قبل و پس از هدفمندسازی یارانه‌ها) براساس سبد به قیمت پایه سال 1383 محاسبه شده است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد، با وجود آنکه برخی از بخش‌های اقتصادی مانند بخش فلزات اساسی با خالص صادرات محتوای انرژی مواجه هستند، اما ارزش خالص یارانه ضمنی انرژی در محتوای کالاها و خدمات صادراتی، با خالص محتوای انرژی همسو نیست و سیاست‌گذاران نمی‌توانند به صرف سیاست‌های قیمتی مانند افزایش قیمت حامل‌های انرژی، یارانه ضمنی انرژی را کنترل و مدیریت کنند. براساس این، تعدیل قیمت حامل‌های انرژی متناسب با قیمت‌های بین‌المللی و همچنین بهبود تکنولوژی از طریق ایجاد یک بازار تامین مالی کارآمد توسط دولت توصیه شده است.

Estimation of Net Export of Embodied Energy Subsidy in Iranian Economic Sectors

The law of Targeted Subsidies on energy carriers has been implemented for seven years. There are still many uncertainties about the effectiveness of this law, which has raised many questions for energy economists. One of the main questions in this regard is the estimation of embodied energy subsidy for net export of goods and services at the level of the economic sectors that has not been taken into consideration by Iranian researchers. To answer this fundamental question, we measure the net exports of embodied energy subsidy for goods and services with using the pricegap approach and applying Iranian InputOutput table for year 2011. In addition, for assuming the differences of embodied energy in unit of Iran’s imported and exported commodities, it is measured according to the ratio of the world average energy intensity to Iran’s energy intensity. The results of this study show that while some sectors of the economy such as basic metals are faced net exports of embodied energy, the net value of the embodied energy subsidy in the content of exporting goods and services is not consistent with the net export of embodied energy, and policy makers cannot employ pricing policies, such as increasing the price of energy carriers, to manage and control the implicit energy subsidy. Accordingly, the government has recommended adjusting the prices of energy carriers in line with international prices as well as improving technology by creating an efficient financing market.