تحلیل ریسک سیستمی در صنایع منتخب بورس اوراق بهادار تهران: یک رویکرد رگرسیون چندکی چندمتغیره

مقاله حاضر اثر یک رخداد منفی را در بازار بورس اوراق بهادار تهران منتسب شده به ریسک سیستمی روی  بازده شاخص صنایع منتخب با استفاده از داده‌های روزانه دوره اول بهمن 1386 تا آخر شهریور 1396 مورد مطالعه قرار می‌دهد. در این راستا، برای تحلیل وابستگی دنباله‌ای بین صنایع و شاخص کل (به‌عنوان نمادی از وضعیت کلی بازار) از روش رگرسیون چندکی چندگانه varvar که توسط وایت و دیگران (2015)، توسعه یافته و همچنین به‌منظور بررسی نحوه واکنش صنایع به ریسک آنی و بلندمدت شاخص کل از توابع کنش واکنش چندکی استفاده شده است. استفاده از روش‌های موردنظر بررسی آزادانه وابستگی دنباله‌ای بین متغیرها را امکان‌پذیر می‌سازد. یافته‌های مطالعه حاضر نشان‌دهنده معناداری اثرات سرریز ریسک شاخص کل (بازار) بر بسیاری از صنایع هم به صورت آنی و هم در طول زمان بوده است. برمبنای نتایج پژوهش، طی دوره‌های توام با بحران، ریسک صنایع شیمیایی، فراورده‌های نفتی و بانک بیش از سایر صنایع بوده است. یادآوری می‌شود، برمبنای اثرات سرریز ریسک، نحوه واکنش صنایع به شوک شاخص کل متفاوت بوده است. بر این اساس، صنعت بانک و کانه‌های فلزی، از بیشترین افزایش ریسک در واکنش به شوک‌های آنی شاخص کل برخوردار بوده‌اند. همچنین صنایع شیمیایی و فراورده‌های نفتی از بیشترین وابستگی دنباله‌ای با ریسک بلندمدت بازار سرمایه کشور برخوردار بوده‌اند.