بررسی کمی تعاملات بخشهای اصلی اقتصاد کشور در قالب تحلیل مسیر ساختاری

در این مقاله ، وابستگی های متقابل سه بخش اصلی اقتصاد کشور یعنی کشاورزی، صنعت و خدمات را در دو رویکرد ماتریس حسابداری اجتماعی ؛ رویکرد ماتریس ضرایب فزاینده متعارف و رویکرد ضرایب فزاینده تجزیه شده در قالب تحلیل مسیر ساختاری مطالعه و محاسبه می کنیم . رویکرد اول ، تاثیر توسعه و گسترش یک حساب بر حساب دیگر را به طور همه جانبه به دست می دهد . اما از اینکه تاثیر مذکور چه مسیرهایی را طی می کند و نقش فعالیت های تولیدی ،‌عوامل تولید و نهادهای داخلی جامعه در فرایند تولید چیست ، اطلاعی به دست نمی دهد . این خود می تواند محدودیت هایی را هم برای تحلیل گر و هم برای سیاست گزار فراهم کند . رویکرد دوم ، ضمن اینکه مسیرهای مختلف از تاثیر توسعه و گسترش یک حساب بر حساب دیگر را آشکار می کند ، حلقه ها ،‌ مدارها و شبکه هایی را که در هر مسیر ایجاد می شود به صورت کمی نشان می دهد و به این ترتیب ، می تواند زمینه تحلیل اقتصادی - اجتماعی را در یک نظام پیچیده فرایند تولید در جهت سیاست گزاری فراهم کند . با استفاده از ماتریس حسابداری اجتماعی سال 1375 ، رویکردهای فوق را برای اقتصاد ایران مطالعه و نشان می دهیم که ماتریس ضرایب فزاینده متعارف فقط در زمینه اتخاذ سیاست گزاری اقتصادی را در خصوص توسعه و گسترش بخش ها فراهم می آورد . حال آنکه شناسایی مسیرهایی که از تجزیه تاثیر همه جانبه حاصل می شود ، این امکان را فراهم می آورد که صرف اتخاذ سیاست های اقتصادی موجب افزایش تولید نخواهد شد . تحقق این امر نیاز به سیاستگزاری های همزمان اقتصادی و اجتماعی دارد .