بررسی ارزش های فرهنگی در ایران و امکان دستیابی به هدف ارائه به نحو مطلوب استانداردهای بین المللی حسابداری

نزدیک به دو دهه از ترجمه و نشر استانداردهای بین المللی حسابداری، و چند سالی از تشکیل کمیته های استانداردها و رهنمودهایی حسابداری، و تدوین بیانیه های حسابداری با قید« مطابقت آن با استانداردهای بین المللی حسابداری» می گذرد. ایران کشوری با ویژگی های فرهنگ جمعی، فاصله زیاد قدرت و کنترل قانونی، گریز شدید از نامعلومی و استقرار گسترده نهاده های قانونی،‌ اقتصاد دولتی و سیاسی، همانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه، تفاوت زیادی در زمینه های فرهنگی، سیاسی، قانونی، اقتصادی با سایر کشورها دارد. حرفه حسابداری به عنوان یک زیرفرهنگ نمی تواند در کشورهای با فرهنگ های متفاوت یکسان عمل نماید. تصریح چارچوب نظری کمیته رهنمودهای حسابداری ایران مبتنی بر ارایه مطلوب( منصفانه) صورت های مالی در تضاد با الزام قانونی در استفاده از دفاتر قانونی ( مالیاتی) جهت گزارشگری مالی، و دخل و تصرف کمیته در برخی روش های مندرج در استانداردهای بین المللی حسابداری ( نظیر حذف روش لایفو در ارزیابی موجودی کالا بوده و ارایه مطلوب نتایج عملکرد و وضعیت مالی واحدهای تجاری را دشوار کرده است. مولر (mueller) ادعا می کند بر اساس قوانین مالیاتی برخی کشورها، هزینه استهلاک و برخی هزینه های دیگر هنگامی قابل قبول است که در صورتهای مالی شرکت هم عینا بر اساس قوانین مالیاتی شناسایی و اندازه گیری شده باشد. او نتیجه می گیرد که این الزام قانونی در استفاده از روش های اندازه گیری قانونی در گزارشدهی مالی، مطلوبیت صورتهای مالی واحد تجاری را برای استفاده کنندگان آن با ابهام روبرو می سازد. گذشته از نظرات مخالفان و موافقان یکسان سازی حسابداری، این تحقیق به بررسی قابلیت اجرای اهداف اصلی آن در کشور اسلامی ایران با ساختار فرهنگی، سیاسی، قانونی، و اقتصادی خاص خود می پردازد. در تحقیق حاضر نمونه ای از دانشجویان دوره های کارشناسی ارشد و کارشناسی رشته حسابداری، مطلع از چارچوب نظری استانداردهای بین المللی حسابداری و استاندارد شماره یک، انتخاب گردید. نتایج بدست آمده نشان می دهد بیانیه های حسابداری ایران، نمی تواند اهداف محوری استانداردهای بین المللی حسابداری ( ارائه منصفانه صورت های مالی) را تامین کند.