بررسی تاثیر دین‏داری بر کیفیت افشای اختیاری اطلاعات حسابداری با تاکید بر نقش میانجی خودشیفتگی مدیران

هدف: دین‌داری نوعی اصلی از هنجار اجتماعی است که بر رفتار اخلاقی مدیران تاثیر چشمگیری دارد. مدیران مذهبی کمتر دچار قضاوت‌ها و تصمیم‌های غیراخلاقی می‌شوند. از یک مدیر اخلاقی انتظار می‌رود که افشای داوطلبانه با کیفیت بالا را برای کاهش‌عدم تقارن اطلاعات ارائه دهد. دین منبع رفتار اخلاقی تلقی می‌شود و بر رفتار مدیران، از جمله رفتار افشای مدیران تاثیر شایان توجهی می‌گذارد. از طرفی مدیران خودشیفته باعدم افشای اطلاعات مهم به دست‌کاری گزارش‌های مالی می‌پردازند، آنان با کاهش افشای اطلاعات اختیاری به ذی‌نفعان، سعی می‌کنند به اهداف خود دست یابند. از سویی دین‌داری با تقویت بُعد اخلاقی عملکرد مدیران، بر کیفیت گزارشگری مالی تاثیرگذار خواهد بود بنابراین انتظار می‌رود دین‌داری بر پدیده خودشیفتگی تاثیرگذار باشد و از این رهگذر، تاثیر مثبتی بر افشای داوطلبانه اطلاعات داشته باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر دین‌داری بر کیفیت افشای اختیاری اطلاعات با تاکید بر نقش میانجی خودشیفتگی مدیران، به‌عنوان یکی از عوامل تاثیرگذار بسیار مهم بر افشای اطلاعات است.روش: پژوهش حاضر از لحاظ شیوۀ اجرا کمّی است. داده‌های جمع‌آوری شده با روش معادلات ساختاری تجزیه‌وتحلیل شده‌اند. ارزیابی متغیرهای پژوهش، به‌کمک پرسش‌نامه‌های استاندارد انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش، در قلمرو زمانی سال 1402، شامل مدیران مالی شرکت‌های بورسی بوده است که با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 384 نمونه برای پژوهش محاسبه و انتخاب شد.یافته‌ها: نتایج تحلیل مدل معادلات ساختاری، نشان داد که برای فرضیۀ اول، دین‌داری بر کیفیت افشا در سطح معناداری تاثیرگذار است. همچنین ضریب مسیر استاندارد به‌دست‌آمده گویای تاثیر مثبت دین‌داری بر کیفیت افشای اختیاری است؛ بنابراین فرضیۀ اول پژوهش با رابطۀ مستقیم و مثبت تایید می‌شود. در فرضیۀ دوم، تاثیر دین‌داری بر خودشیفتگی بررسی و معناداری آن تایید شد. ضریب مسیر استاندارد حاصل نیز نشان می‌دهد که دین‌داری بر خودشیفتگی تاثیر مثبتی دارد و فرضیۀ دوم پژوهش با رابطۀ مستقیم و مثبت رد نمی‌شود. در فرضیۀ سوم تاثیر مستقیم خودشیفتگی بر کیفیت افشای اختیاری بررسی و مشخص شد که مسیر معنادار است. ضریب مسیر استاندارد به‌دست‌آمده، تاثیر منفی خودشیفتگی بر کیفیت افشای اختیاری را نشان می‌دهد؛ از این رو فرضیۀ سوم با رابطۀ مستقیم و منفی تایید می‌شود. در فرضیۀ چهارم، نقش میانجی خودشیفتگی بر رابطۀ بین دین‌داری و کیفیت افشای اختیاری بررسی شد. بر اساس یافته‌ها، خودشیفتگی مدیران با تاثیرپذیری مثبت از دین‌داری، بر کیفیت افشای اختیاری تاثیر معناداری دارد. همچنین ضریب مسیر استاندارد، از تاثیر مثبت دین‌داری بر کیفیت افشای اختیاری، از رهگذر خودشیفتگی مدیران حکایت دارد. بدین ترتیب، فرضیۀ چهارم پژوهش با رابطۀ غیرمستقیم و مثبت رد نمی‌شود.نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که دین‌داری محرک رفتاریِ قوی و عاملی موثر بر کیفیت افشای اختیاری اطلاعات است؛ ضمن اینکه خودشیفتگی مانع موثری برای کیفیت افشای اختیاری اطلاعات است و در سایه دین‌داری، نه‌تنها تاثیر آن خنثی می‌شود، بلکه کیفیت افشای اختیاری اطلاعات بهبود خواهد یافت. یافته‌های پژوهش ضمن توسعۀ ادبیات مربوط به دین‌داری و ارزش‌های اخلاقی در نظام‌های اقتصادی و تجاری، به‌واسطه تاکید بر اصول غیررسمی مانند دین‌داری بهبود کیفیت گزارشگری مالی را به‌دنبال خواهد داشت.

the impact of religiosity on the quality of voluntary accounting disclosure: the mediating role of managerial narcissism

objectivereligiosity is a key social norm that has a significant effect on the moral behavior of managers. religious managers are less likely to make unethical judgments and decisions. an ethical manager is expected to provide high-quality voluntary disclosure to reduce information asymmetry. religion is considered a source of moral behavior and will have a significant effect on the behavior of managers, including their disclosure behavior. moreover, narcissistic managers manipulate financial reports by not disclosing important information. they try to achieve their goals by reducing discretionary information disclosure to stakeholders. in addition, religiosity influences the quality of financial reporting by enhancing the moral dimension of managers’ performance. therefore, it is expected that religiosity impacts the phenomenon of narcissism and, in turn, positively affects the voluntary disclosure of information. therefore, the purpose of the current research is to investigate the effect of religiosity on the quality of voluntary disclosure of information, emphasizing the mediating role of managers’ narcissism as one of the most important factors influencing information disclosure.methodsthe current research is quantitative in terms of the implementation method. the collected data was analyzed by structural equations. the research tool was a standard questionnaire and research variables were evaluated by it. the statistical population of the research includes financial managers who were selected as the research sample by using cochran’s formula.resultsthe results of the structural equation model analysis showed that for the first hypothesis, religiosity has a significant effect on the quality of disclosure. also, the resulting standard path coefficient proved the positive effect of religiosity on the quality of voluntary disclosure. therefore, the first hypothesis of the research was confirmed with a direct and positive relationship. in the second hypothesis, the effect of religiosity on narcissism was investigated, and its significance was confirmed. the resulting standard path coefficient also showed the positive effect of religiosity on narcissism. therefore, the second hypothesis of the research was not rejected with a direct and positive relationship. in the third hypothesis, the direct effect of narcissism on the quality of voluntary disclosure was investigated, and the findings asserted the significance of the path. also, the resulting standard path coefficient showed the negative effect of narcissism on the quality of voluntary disclosure. therefore, the second hypothesis was confirmed with a direct and negative relationship. in the fourth hypothesis, the mediating role of narcissism on the relationship between religiosity and the quality of voluntary disclosure was investigated and the findings showed that the narcissism of managers with a positive influence of religiosity has a significant effect on the quality of voluntary disclosure. also, the standard path coefficient showed the positive effect of religiosity on the quality of voluntary disclosure through managers’ narcissism. therefore, the fourth research hypothesis was not rejected with an indirect and positive relationship.conclusionthe results showed that religiosity is a strong and effective behavioral stimulus influencing the quality of voluntary disclosure of information, while narcissism is an effective obstacle to the quality of voluntary disclosure of information. religiosity will not only neutralize its effect but also improve the quality of voluntary disclosure of information. the findings of the research contribute to the literature on religiosity and moral values within economic and commercial systems and enhance the quality of financial reporting by emphasizing informal principles such as religiosity.