تحلیل اثر پدیده فلج تحلیلی در تصمیم‌های سرمایه‌گذاران در بورس اوراق بهادار تهران

هدف: تصمیم‌گیری در رابطه با سرمایه‌گذاری، فرایندی چندوجهی است که به دقت، وقت‌شناسی و تصمیم به‌موقع فرد سرمایه‌گذار نیاز دارد. این فرایند از انتظارات آتی و تجزیه‌وتحلیل عوامل متعددی تشکیل می‌شود که سرمایه‌گذاری تحت تاثیر آن‌ها قرار می‌گیرد و برای دستیابی به هدف خاص انجام می‌شود. فلج در تجزیه‌وتحلیل این عوامل، سبب تاخیر در کسب سود یا تحقق زیان ناخواسته می‌شود. با توجه به آنچه بیان شد، هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی اثر ابعاد پدیده فلج تحلیلی در تصمیم‌های سرمایه‌گذاران در بورس اوراق بهادار تهران است.روش: برای جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات، هم‌زمان از روش‌های کتابخانه‌ای، مصاحبه و میدانی استفاده شده است. برای تحلیل داده‌ها در بخش کیفی پژوهش، روش دلفی فازی و نرم‌افزارهای اکسل و مکس کیودا و در بخش کمّی نیز از مدل معادلات ساختاری و نرم‌افزار اسمارت پی‌ال‌اس استفاده شده است. پس از استخراج شاخص‌ها و متغیرهای موثر در مدل و مصاحبه (تحلیل مضمون)، متغیرهای تاثیرگذار اولیه شناسایی شد و در قالب کاربرگ (پرسش‌نامه نیمه‌باز) برای اظهارنظر نهایی در اختیار خبرگان قرار گرفت؛ سپس پاسخ‌ها طبقه‌بندی وعدم توافق‌ها اعلام شد. این فرایند تکرار شد تا در نهایت اجماع صورت گرفت. نحوۀ کمی‌سازی و اندازه‌گیری متغیرهای پژوهش مشخص شد و در چهار بُعد سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بررسی و تجزیه‌وتحلیل شدند.یافته‌ها: با توجه به نتایج بخش دلفی، مدل نهایی پژوهش با دو متغیر فلج تحلیلی و تصمیم‌های سرمایه‌گذاران تایید شد. نتایج ضرایب مسیر نشان داد که بین فلج تحلیلی و تصمیم‌های سرمایه‌گذاران، رابطه منفی و معناداری وجود دارد؛ اگرچه با تصمیم‌های کوتاه‌مدت سرمایه‌گذاران این رابطه منفی و معنادار و با تصمیم‌های بلندمدت سرمایه‌گذاران رابطۀ معناداری وجود ندارد، در بین ابعاد فلج تحلیلی، بُعد سیاسی بیشترین تاثیر را بر فلج تحلیلی تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران می‌گذارد. سپس ابعاد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، به‌ترتیب بیشترین اثر را بر فلج تحلیلی تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران دارند.نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های پژوهش، اهمیت ثبات فضای سیاسی کشور بر تصمیم‌های سرمایه‌گذاران در اولویت قرار دارد؛ بنابراین دولت‌مردان باید با نهایت درایت و تدبیر در حوزۀ گستردۀ سیاست کشور، اعم از داخلی و خارجی، در مسیر تثبیت و پایداری لازم گام بردارند؛ زیرا نشر بخش عمدۀ داده‌ها از بی‌ثباتی سیاسی، سپس اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، موجب بروز رفتارهای متفاوتی در میان سرمایه‌گذاران خواهد شد و این رفتارها بر تصمیم‌های سرمایه‌گذاری افراد و وقوع فلج تحلیلی تاثیر خواهند گذاشت. به‌عبارتی فلج تحلیلی، سبب افزایش بی‌ثباتی سرمایه‌گذاران در فرایند تصمیم‌گیری خواهد شد و در مواجهه با چنین عواملی، سرمایه‌گذاران قادر به واکنش‌دهی مناسب و جلوگیری از انحراف در تصمیم‌گیری در کوتاه‌مدت نخواهند بود. به همین دلیل در شرایط وجود داده‌های فراوان و بی‌ثبات موثر بر تصمیم‌گیری، تغییر از تصمیم‌های کوتاه‌مدت به تصمیم‌های بلندمدت، می‌تواند آثار منفی کمتری به همراه داشته باشد. ضمن آنکه پیشنهاد می‌شود متولیان بازار سرمایه با آگاهی‌بخشی و ارائه اطلاعات قابل اتکا و به‌موقع به جامعه، از فلج تحلیلی سرمایه‌گذاران بکاهند و آنان را در مدیریت درست سرمایه‌شان کمک کنند.

analyzing the impact of analytical paralysis on investors’ decisions in the tehran stock exchange

objectivean investment-making decision is a multifaceted process that requires the investor’s precision, punctuality, and timely decision. this process is influenced by future expectations and the analysis of several factors the investor must consider to achieve a specific goal. paralysis in the analysis of these factors causes a delay in obtaining profits or the realization of unwanted losses. therefore, the main goal of the current study is to investigate the effect of the dimensions of the analysis paralysis on investors’ decisions in the tehran stock exchange.methodsto collect data and information, libraries, interviews, and field methods were used simultaneously. for data analysis in the qualitative section of the research, the fuzzy delphi method, excel, and maxqda software were employed. in the quantitative section, structural equation modeling and smart pls software were utilized. the fuzzy delphi method was used to analyze the qualitative data. after extracting the indices and influential variables in the model and thematic analysis, the initial influential variables were identified and presented to the experts in the form of a questionnaire to gather their opinions. then, their answers were classified and the lack of agreement was announced. this process was repeated until a consensus was reached and the way of quantifying and measuring specific research variables in four political, social, cultural and economic dimensions were examined and analyzed.resultsaccording to the results of the delphi section, the final research model was approved with two variables of analytical paralysis and investors’ decisions. the results of path coefficients showed a negative and significant relationship between analysis paralysis and investors’ decisions, although there was a negative and significant relationship with investors’ short-term decisions, with no significant relationship with investors’ long-term decisions. among the dimensions of analysis paralysis, the political dimension has the greatest impact on the analytical paralysis of investors’ decision-making. then the economic, social and cultural dimensions have respectively the greatest effect on the analytical paralysis of investors’ decision-making.conclusionthe findings showed that analytical paralysis caused by abundant and fleeting data and political, economic, social and cultural instability will cause different behaviors among investors and these behaviors will affect people’s investment decisions. in other words, analytical paralysis will increase the instability of investors in the decision-making process. faced with such factors, investors will not be able to react appropriately and avoid deviations in decision-making in the short term. for this reason, in the conditions of abundant and unstable data affecting decision-making, changing from short-term decisions to long-term decisions can have fewer negative effects. therefore, it is suggested that the trustees of the capital market reduce the analytical paralysis of the investors by informing and providing reliable and timely information to the society and help them in the proper management of their capital.