هم‏بستگی درون‌‌صنعتی، تنوع سبد ‌سهام‏داران ‌عمده و هزینه سرمایه شرکت: نقش تعدیلگر حاکمیت‌شرکتی

هدف: از عوامل مهم تاثیرگذار بر سرمایه‌گذاری، ریسک سرمایه‌گذاری و به‌تبع آن، هزینه سرمایه‌ای است که به شرکت‌ها تحمیل می‌شود. تاثیر انتقال اطلاعات درون‌صنعتی در پژوهش‌های داخلی، بر محیط گزارشگری و کیفیت اطلاعات مالی شرکت‌ها مشهود است. در صورتی که اطلاعات شرکت‌های هم‌صنعت در صنایع هم‌بسته‌تر، بر تصمیم سرمایه‌گذاران و کیفیت افشا تاثیر بگذارد، می‌توان انتظار داشت بر واکنش به سود و ریسک برآورد شدۀ سرمایه‌گذاران و متعاقب آن، بر هزینه سرمایه نیز اثرگذار باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر هم‌بستگی‌درون‌صنعتی و تنوع سبدسهام‌داران عمده بر هزینه سرمایه شرکت‌ها و در نظر گرفتن نقش تعدیلگر تمرکز مالکیت و تنوع جنسیتی هیئت‌مدیره انجام شده است.روش: به‌منظور نیل به این هدف، داده‌های پنلی 144 شرکت، طی دوره زمانی 1392 تا 1399، از گزارش‌های مالی سالیانه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران جمع‌آوری شد و داده‌ها با استفاده از رگرسیون چند متغیره تحلیل شدند. تنوع سبد سهام‌داران عمده، بر اساس روش روادس (1993) و شاخص هرفیندال هیرشمن و هم‌بستگی درون‌صنعتی، طبق مدل چیو (2014) اندازه‌گیری شد. در محاسبه تنوع سبد سهام‌داران عمده، ابتدا سبد سهام‌دار عمده، شامل شرکت‌های بورسی و فرابورسی برای هر سال آن سهام‌دار، مشخص و شاخص هرفیندال هیرشمن بر اساس آن محاسبه شد؛ سپس برای هر سال شرکت، بر اساس درصد مالکیت سهام‌داران عمده، میانگین موزون شاخص تنوع سبد سهام آن سال شرکت به‌دست آمد.یافته‏ها: نتایج از تاثیر منفی و معنادار تنوع سبد سهام‌داران عمده و هم‌بستگی‌ درون‌صنعتی بر هزینۀ سرمایه شرکت‌ها حکایت دارد. همچنین تمرکز مالکیت و تنوع جنسیتی در ترکیب هیئت‌مدیره، بر شدت این ارتباطات اثرگذار است. تمرکز مالکیت، ارتباط میان تنوع سبد سهام‌داران با هزینه سرمایه را تقویت و رابطه میان هم‌بستگی‌درون‌صنعتی و هزینه سرمایه را تضعیف می‌کند؛ اما وجود هیئت‌مدیره زن، شدت هر دو رابطه مذکور را تضعیف می‌کند؛ یعنی در شرکت‌هایی که هیئت‌مدیرۀ زن دارند، شدت روابط مذکور کمتر بوده است.نتیجه‌گیری: تایید شدن رابطه منفی میان تنوع سبد سهام‌دار عمده با هزینه سرمایه، موید دیدگاه اطلاعاتی در این زمینه است. بر اساس این دیدگاه، با توجه به اینکه تعداد و تنوع سبد سهام‌داران عمده، به تحمل هزینه‌های بیشتر، به‌منظور دستیابی به اطلاعات نهانی برای سهام‌دار عمده منجر خواهد شد، در صورت وجود تنوع در سبد، سهام‌دار عمده تمرکز خود را بر اطلاعات عمومی خواهد گذاشت و سعی خواهد کرد که از طریق اِعمال فشار بر شرکت سرمایه‌پذیر، اطلاعات شفاف‌تر و باکیفیت‌تر توسط سرمایه‌پذیر تهیه شود که این موضوع خود به کاهش‌عدم تقارن اطلاعاتی و کاهش هزینه سرمایه منجر خواهد شد. همچنین نتایج از رابطه منفی و معنادار هم‌بستگی درون صنعتی با هزینه سرمایه شرکت حکایت دارد. در نهایت، نتایج موید وجود اثر تعدیلگری تمرکز مالکیت و تنوع جنسیتی هیئت‌مدیره بر روابط مذکور بوده است.

intra-industry connectedness, large shareholders portfolio diversification and cost of capital: the moderating role of corporate governance

objectivesome major factors influencing investment include the investment risk and the consequent cost of capital imposed upon companies. different studies demonstrated that intra-industry information transfer significantly influences the reporting environment and the quality of financial information. in case intra-industry information transfer within highly connected industries influences investor decisions and disclosure quality, it is expected to affect investor reactions to earnings, perceived risk, and the cost of capital. this study investigates the effect of intra-industry connectedness and diversification of major shareholders’ portfolios on the corporate cost of capital, considering the moderating roles of ownership concentration and board gender diversity.methodsto achieve this goal, panel data from 144 companies listed on the tehran stock exchange were collected from their annual financial reports from 2013 to 2020. a multivariate regression analysis was used. the diversification of major shareholders’ portfolios was measured using the rhoades (1993) method and the herfindahl-hirschman index (hhi), while intra-industry connectedness was measured according to a model put forward by chiu (2014). the diversification of major shareholders’ portfolios was calculated by identifying the major shareholder’s portfolio for each year, including listed and over-the-counter companies, and computing the herfindahl-hirschman index (hhi) based on this data. subsequently, the diversification index for each company-year was determined by computing the weighted average, considering the ownership percentage of major shareholders.resultsthe results indicate a significant negative impact of both the diversification of major shareholders’ portfolios and intra-industry connectedness on corporate cost of capital. additionally, the degree of ownership concentration and gender diversity on the board shapes the magnitude of these associations. ownership concentration strengthens the relationship between portfolio diversification and the cost of capital, while it weakens the relationship between intra-industry connectedness and the cost of capital. however, the presence of women on the board attenuates both relationships, implying that in companies with female board members, these relationships are less pronounced.conclusionthe confirmed negative relationship between the diversification of major shareholders’ portfolios and the cost of capital aligns with the informational perspective. according to this perspective, the increased number and diversity of major shareholders’ portfolios lead to higher costs for obtaining insider information, prompting the major shareholders to focus on public information and demand the investee company to provide more transparent and higher-quality information. this, in turn, reduces information asymmetry and the cost of capital. furthermore, the results indicate a significant negative relationship between intra-industry connectedness and corporate cost of capital. finally, the findings confirm the moderating effects of ownership concentration and board gender diversity on these relationships.