مدل پذیرش گزارشگری یکپارچه در دانشگاه‌های ایران

هدف: هدف این پژوهش شناسایی عوامل موثر بر پذیرش گزارشگری یکپارچه برای پاسخ به این سوال است که چگونه می‌توان تاثیر مطلوبی بر نگرش و نیت‌های رفتاری مدیران دانشگاه‌ها گذاشت و فرایند پذیرش گزارشگری یکپارچه را تسهیل کرد.روش: برای دستیابی به این هدف، یک طرح پژوهش کمی انجام شد. بدین ترتیب که پرسش‌نامه‌ای در خصوص معماری مدل پیشنهادی پذیرش گزارشگری یکپارچه، در اختیار اعضای هیئت رئیسه 30 دانشگاه دولتی برتر ایران قرار گرفت و داده‌های به‌دست‌آمده از این پرسش‌نامه، بررسی و از طریق معادلات ساختاری برازش شد. اعضای هیئت رئیسه، از بین روسای دانشگاه‌ها، معاون آموزشی، معاون پژوهش و فناوری، معاون مالی و اداری، معاون فرهنگی، معاون دانشجویی و مدیر نظارت و ارزیابی، انتخاب شدند. ملاک انتخاب دانشگاه‌های برتر، آخرین رتبه‌بندی منتشرشده در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام بود.یافته‌ها: نسخه نهایی مدل پذیرش گزارشگری یکپارچه نشان می‌دهد که فرایند پذیرش، مشتمل است بر چهار مرحله متوالی و وابسته به مسیر که عبارت‌اند از: دانش، نگرش (متقاعدسازی)، قصد رفتاری (پیش از تصمیم) و پذیرش یا رد (تصمیم). هر مرحله تحت تاثیر تعدادی از متغیرهای خاص نوآوری یا فردی قرار دارد. بعضی از این متغیرها عبارت‌اند از: ویژگی‌هایی که مدیران ارشد دانشگاه در رابطه با گزارشگری یکپارچه درک می‌کنند (مزیت نسبی درک‌شده، سازگاری درک‌شده، عدم ریسک درک‌شده وعدم پیچیدگی درک‌شده)؛ ویژگی‌های فردی این مدیران (هنجار ذهنی و کنترل رفتار درک‌شده) و همچنین، عوامل تعیین‌کنندۀ تغییر (ضرورت و الزام درک‌شده و داشتن راهنمای تهیه). بنا بر شواهد تجربی ارائه‌شده، می‌توان ادعا کرد که فرایند پذیرش گزارشگری یکپارچه در دانشگاه‌های ایران، از مدل فرایند تصمیم نوآوری راجرز پیروی می‌کند. به‌این‌ترتیب، پذیرش این شیوه نوین گزارشگری، همانند بسیاری از نوآوری‌ها، از مراحل دانش، نگرش، قصد و رفتار می‌گذرد و در این میان، عوامل موثر بر هر مرحله، به‌صورت سلسله‌مراتبی اثرهای خود را از طریق متغیرهای میانجی یادشده نشان می‌دهند.نتیجه‌گیری: این پژوهش بر اهمیت رویکرد فرایندی برای مطالعۀ انتشار و پذیرش گزارشگری یکپارچه تاکید دارد. این جلب‌توجه و تاکید، پژوهشگران را تشویق می‌کند تا سلسله‌مراتب عوامل یا متغیرهای ویژه نوآوری و فردی را به‌صورت دقیق و با شناخت سازوکار اثرگذاری آن‌ها بررسی کنند. یافته‌های این پژوهش می‌تواند در برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌های مجموعه وزارت علوم، در حوزۀ گزارش‌گیری از دانشگاه‌ها، کاربرد داشته باشد. یافته‌های این پژوهش چگونگی هموارسازی مسیر پذیرش این شیوۀ نوین گزارشگری را مشخص می‌کند. برای نمونه، درحالی‌که نخست چنین تصور می‌شد که ویژگی‌های گزارشگری یکپارچه، فارغ از ذاتی یا ادراکی بودن آن، می‌تواند بر نگرش اعضای هیئت‌رئیسه دانشگاه‌ها و به‌تبع آن، قصد و تصمیم آنان مبنی بر پذیرش گزارشگری یکپارچه تاثیر داشته باشد؛ یافته‌ها نشان داد که تصمیم‌گیرندگان در این زمینه، فقط تحت تاثیر ویژگی‌های درک‌شده از این شیوۀ گزارشگری قرار می‌گیرند و به ویژگی‌های ذاتی آن توجهی نمی‌کنند. این نتایج به برنامه‌ریزان کمک می‌کند که به‌جای تمرکز بر مسائل فنی گزارشگری یکپارچه، بر تلاش برای ایجاد درک مثبت افراد از ویژگی‌های این نوآوری متمرکز شوند. بنابراین، توصیه می‌شود با برگزاری کارگاه‌ها، انتشار کتاب‌ها و مقاله‌ها و سایر شیوه‌های اطلاع‌رسانی و متقاعدسازی، زمینه‌ای فراهم شود که افراد مزیت نسبی و سازگاری این شیوۀ گزارشگری را بهتر درک کنند و نگران پیچیدگی اجرا و ریسک‌های ناشی ازعدم موفقیت در اجرای آن نباشند. همچنین به مدیران توصیه می‌شود که با فراهم آوردن امکانات لازم برای پذیرش گزارشگری یکپارچه و ارائه آموزش‌های لازم به کارکنان دانشگاه‌ها، زمینه‌ای را مهیا کنند که مدیران دانشگاه، آمادگی مجموعۀ تحت امر خود را برای پذیرش و اجرای گزارشگری یکپارچه مثبت ارزیابی کنند. همچنین با ایجاد فشارهای اجتماعی از سوی ذی‌نفعان خارجی و داخلی و گروه‌های مرجع، برای تهیه و انتشار گزارش یکپارچه در دانشگاه‌ها، می‌توان هنجارهای ذهنی دستوری مدیران دانشگاه را در جهت این امر تقویت کرد و با پیشگام شدن دانشگاه‌های برتر کشور در این زمینه، هنجارهای ذهنی تقلیدی مدیران سایر دانشگاه‌ها را تحت تاثیر مثبت قرار داد.

acceptance model of integrated reporting in iranian universities

objectivethis study aims to uncover the factors influencing the acceptance of integrated reporting. the goal is to find how attitudes and behavioral intentions of university managers could be positively influenced and how the adoption of integrated reporting can be made easier.methodsto achieve the research goal, a quantitative research design was used. questionnaires were used to gather the required data. they were filled out by the board of directors’ members, including the university president, vice president of education, vice president of research and technology, vice president of finance and administration, vice president of culture, vice president of students, and director of monitoring and evaluation, from 30 leading public universities in iran. the obtained data were analyzed by fitted structural equations. the criterion used to select the top universities was the most recent ranking listed in the reference database of islamic world sciences.resultsthe final version of the acceptance model of integrated reporting showed that the acceptance process consists of four consecutive and path-dependent stages. the stages include knowledge; attitude (persuasion); behavioral intention (before decision); and acceptance or rejection (decision). each stage is influenced by several innovation-specific or individual-specific variables. the specific variables of innovation include the characteristics of integrated reporting perceived by university senior managers, including perceived relative advantage, compatibility, lack of risk, and lack of complexity. the individual characteristics of these managers, such as mental norms and perceived behavior control, as well as determinants of change like perceived necessity, obligation, and guidance, are considered. based on the presented empirical evidence, it can be claimed that the process of accepting integrated reporting in iranian universities aligns with the rogers decision-innovation process model. therefore, the adoption of this new way of reporting, like many innovations, goes through the stages of knowledge, attitude, intention, and behavior. meanwhile, the factors affecting each stage show their effects hierarchically through the mediating variables mentioned.conclusionthis research emphasizes the importance of a process approach in studying the dissemination and adoption of integrated reporting. it urges researchers to meticulously explore the hierarchy of innovation factors or specific variables, along with individual variables, understanding their impact mechanisms thoroughly. the outcomes of this research can inform the development of policies by the iranian ministry of science regarding university reporting practices. the findings of this research determine how to smooth the path of acceptance of this new way of reporting. research findings also demonstrated that decision-makers in the realm of adopting integrated reporting are primarily swayed by the perceived characteristics of this reporting method while paying minimal heed to its inherent features. the results obtained help planners to focus on trying to create a positive perception of people about the features of this innovation instead of focusing on the technical issues of integrated reporting. therefore, it is advisable to conduct workshops, publish books and articles, and employ other methods of information dissemination and persuasion to enhance individuals’ comprehension of the relative advantages and compatibility of this reporting method. this can alleviate concerns about the complexity of implementation and the risks associated with its adoption failure. also, it is recommended that the administrators provide the necessary facilities for accepting integrated reporting and offering the necessary training to university employees. this will establish a foundation for university administrators to appraise positively the readiness of their team to accept and implement integrated reporting. in addition, by generating social pressures from both external and internal stakeholders, as well as reference groups, to develop and publish integrated reports in universities, it is feasible to reinforce the mental norms of university administrators in this direction. with the leading universities of the country taking the lead in this area, imitative mental norms can positively influence managers in other universities.