بررسی نقش تعدیلگر مشکل نمایندگی، رقابت بازار محصول و تمرکز مشتری در تاثیر اعتبار تجاری بر چسبندگی هزینه

هدف: پژوهش حاضر در پی پاسخ به این سوال است که آیا اعتبار تجاری، می‌تواند در کاهش چسبندگی هزینه‌ها (به‌‏عنوان نمادی برای رفتار فرصت‌طلبانه مدیر) نقش موثری داشته باشد و آیا مشکل نمایندگی، رقابت بازار محصول و تمرکز مشتری، اثر اعتبار تجاری بر چسبندگی هزینه را تعدیل می‌کنند یا خیر. روش: اعتبار تجاری از طریق دو نسبت حساب‌های پرداختنی به بهای تمام‌شده و حساب‌های پرداختنی به فروش و چسبندگی هزینه‌ها نیز با اندازه‌گیری چسبندگی هزینه‌های عمومی، اداری فروش و چسبندگی بهای تمام‌شده کالای فروش‌رفته سنجیده شد. جامعه آماری پژوهش، شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس تهران، طی سال‌های 1393 تا 1399 بودند. یافته‌ها: اعتبار تجاری بر چسبندگی هزینه‌ها تاثیر منفی دارد و این اثر در شرکت‌های با مشکل نمایندگی بیشتر و شرکت‌های فعال در بازار رقابتی ضعیف‌تر، بیشتر است. نتیجه‌گیری: مطابق با یافته‌ها، اعتبار تجاری سبب کاهش فرصت‌طلبی مدیر و چسبندگی هزینه‌ها می‌شود؛ از این رو نوعی ابزار نظارتی تلقی می‌شود که می‌تواند در ارزیابی عملکرد و کارایی هزینه شرکت‌ها مدنظر قرار گیرد. همچنین، در شرکت‌هایی که از مشکل نمایندگی بیشتر رنج می‌برند یا در بازاری غیررقابتی فعالیت می‌کنند، اعتبار تجاری، سبب کاهش بیشتر چسبندگی هزینه می‌شود؛ زیرا در رویارویی با این شرکت‌ها، تامین‌کنندگان برای حفظ منافعشان، نظارت بیشتری بر شرکت‌ها دارند.

investigation of the moderating role of agency problem, product market competition and customer concentration in the effect of trade credit on cost stickiness

objective: this research seeks to investigate whether credit trade can decrease cost stickness (as a signal of opportunistic behavior of manager) or not? and whether agency problem, product market competition and customer concentration can moderate the effect of trade credit on cost stickness or not?methods: trade credit is measured by two ratios: accounts payable to cost of good sold ratio and accounts payable to sale ratio. cost stickness is measures by selling, general and administrative expense stickness (sga) and cost of goods sold stickness(cgs). the statistical population consists of the firms listed in tehran stock exchange between 2014 to 2020.results: credit trade affects negatively on cost stickiness and this effect is prevalent in the firms with more agency problems and active in less competitive market.conclusion: according to obtained findings, using credit trade leads to decrease the opportunistic behavior of managers and cost stickiness and so, it is a monitoring tool that can be used in evaluating performance and expense efficiency of firms. additionally, in the firms suffer from more agency problems or active in less competitive market, trade credit decreases cost stickness more because suppliers monitor these firms more than others in order to maintain their interest.