تجاری‌سازی حسابرسی و بهزیستی روانی حسابرسان: تحلیلی از محیط حسابرسی ایران

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر تجاری‌سازی حسابرسی بر بهزیستی روانی حسابرسان در موسسه‌های حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران است.روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، از نوع پژوهش‌های توصیفی پیمایشی است. برای سنجش تجاری‌سازی (بازار‏محوری، مشتری‌محوری و فرایند‏محوری) از پرسش‌نامه خلاصه‌شده بروبرگ و همکاران (2018) و برای سنجش بهزیستی روانی، شامل مولفه شادی ذهنی از پرسش‌نامه لایبومیرسکی و لیپر (1999)، رضایتمندی شغلی از پرسش‌نامه رایت و بونت (2007) و محیط روانی ‏کار از پرسش‌نامه ماتیلا و همکاران (2006) استفاده شد. داده‌ها از بین 392 پرسش‌نامه توزیع‌شده میان حسابرسان شاغل در موسسه‌های حسابرسی در سال 1399 گردآوری شد. تحلیل داده‌ها نیز با استفاده از روش معادلات ساختاری و نرم‌افزار پی‌ال‌اس انجام گرفت.یافته‌ها: بر اساس نتایج پژوهش، مولفه‌های تجاری‌سازی (بازار‏محوری، مشتری‌محوری و فرایند‏محوری) موسسه‌های حسابرسی بر بهزیستی روانی حسابرسان تاثیر مثبت و معنادار دارد. همچنین، اندازه موسسه حسابرسی (موسسه‌های حسابرسی رده الف) و جنسیت حسابرس، بر رابطه تجاری‌سازی و بهزیستی روانی اثر تعدیل‌کنندگی دارد. این اثر تعدیل‌کننده نشان‌دهنده بهزیستی روانی بیشتر در موسسه‌های بزرگ حسابرسی است و عامل جنسیت را مولفه‌ای مثبت ارزیابی می‌کند.نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج، رشد تجاری‌سازی و افزایش گرایش به آن، بر تقویت بهزیستی روانی شاغلان حرفه حسابرسی اثرگذار است و به‌تبع آن می‌توان اثرگذاری بر کیفیت حسابرسی و همچنین، کاهش انگیزه‌های ترک حرفه حسابرسی به‌عنوان برون‌دادهای متصور از آن را انتظار داشت. بهبود رضایت شغلی، شادی ذهنی و محیط روانی کار، در اثر تجاری‌سازی حسابرسی متصور است و از این رو، حرکت به سمت تجاری‌سازی و افزایش گرایش به آن، می‌تواند زمینه رخدادهای بااهمیتی در کل حرفه حسابرسی و در نهایت توسعه پایدار آن محسوب شود.

Audit Commercialization and Auditors’ Subjective Wellbeing: An Analysis of the Iranian Audit Environment

Objective: The purpose of this study is to investigate the effect of commercialization of audit on the Subjective wellbeing of auditors in auditing firms of the Iranian Association of Certified Public Accountants.Methods: This research is applied research in terms of purpose and is descriptivesurvey research in terms of method. For measuring commercialization (market customer and processoriented) we used the summarized questionnaire of Broberg et al. (2018) and for measuring Subjective wellbeing including the component of mental happiness from Lyubomirsky and Lepper questionnaire (1999), job satisfaction from Wright and Bonett questionnaire (2007) and the psychological environment of the work of Mattila et al. Data were collected from 392 questionnaires completed by auditors working in auditing firms in 2020 and structural equation method and PLS software were used to analyze the data.Results: The results show that all components of commercialization (marketoriented, customer oriented and processoriented) of audit firms have a significant and positive effect on the subjective wellbeing of auditors. Also, the size of the auditing firm (Category A auditing firms) and the gender of the auditor have a positive moderating role on the relationship between commercialization and Subjective wellbeing. This moderating effect reflects the higher psychological wellbeing of large audit firms and evaluates the gender factor as a positive component.Conclusion: The results show that the growth of commercialization and increasing the tendency to it has an effect on strengthening the psychological wellbeing of auditing professionals and consequently can be expected to affect the quality of auditing and also reduce the incentives to leave the auditing profession as outputs. Strengthening job satisfaction, mental happiness and psychological work environment is possible due to the commercialization of auditing, and therefore moving towards commercialization and increasing the tendency to this issue can lead to important events in the entire audit profession and ultimately its sustainable development. Therefore, the suggestion to move auditing firms towards commercialization and related mechanisms is based on modeling the process of the world’s largest auditing firms, which can be a starting point for the positive consequences of this issue.