گزارش حسابرس و حق‌الزحمه حسابرسی: نقش راهبرد‌های کسب‌وکار

هدف: هدف اصلی این پژوهش، بررسی ارتباط بین نوع راهبرد کسب‌وکار شرکت با گزارش حسابرس (نوع اظهار نظر و تعداد بندهای گزارش حسابرس) و حق‌الزحمه حسابرسی با تاکید بر دو راهبرد تهاجمی و تدافعی است.روش: برای دستیابی به هدف پژوهش، 127 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، طی سال‌های 1390 تا 1396 انتخاب شدند. آزمون فرضیه‌های پژوهش بر مبنای رگرسیون خطی چندگانه و رگرسیون لاجیت انجام شده است.یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که بین راهبرد تهاجمی (آینده‌نگر) و گزارش حسابرسی تعدیل‌نشده (مقبول) ارتباط منفی و معناداری برقرار است. در واقع، احتمال صدور گزارش حسابرسی تعدیل‌شده (مشروط، مردود و عدم اظهار نظر) در شرکت‌های با راهبرد تهاجمی (آینده‌نگر) بیشتر است. از طرفی، بین راهبرد تدافعی و گزارش حسابرسی تعدیل‌نشده (مقبول) ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد، یعنی احتمال صدور گزارش حسابرسی تعدیل‌شده (مشروط، مردود و عدم اظهار نظر) در شرکت‌های با راهبرد تدافعی کمتر است. همچنین ارتباط مثبت و معناداری بین راهبرد تهاجمی (آینده‌نگر) و تعداد بندهای شرط گزارش حسابرسی مشاهده شد؛ اما ارتباط میان راهبرد تدافعی و تعداد بندهای شرط گزارش حسابرسی منفی و معنادار بود. علاوه‌بر این، ارتباط مثبت و معنادار بین راهبرد تهاجمی (آینده‌نگر) و حق‌الزحمه حسابرسی به تایید رسید و بین راهبرد تدافعی و حق‌الزحمه حسابرسی، ارتباط منفی و معناداری مشاهده شد.نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که راهبرد‌های کسب‌وکار، یکی از عواملی است که حسابرسان آن را در راهبرد‌های صدور گزارش حسابرسی و تعیین حق‌الزحمه خودشان در نظر می‌گیرند. این یافته می‌تواند برای حسابرسان و مدیران شرکت‌ها، مفید واقع شود.

Auditor Reporting and Audit Fees: The role of Business Strategies

Objective: Firms with prospective strategy have a higher risk and lower financial stability than firms with a defensive strategy, which can affect the audit process. Since such companies are exposed to greater risk of auditing, their audit operations are conducted with a higher degree of conservatism. Applying more conservatism to prospective companies will increase the volume of auditing operations and further professional uncertainty in making audit judgments, which may ultimately influence the type of auditor’s opinion, the number of audit report clauses, and the auditor’s fees. Therefore, the main purpose of this study is to investigate the relationship between the type of business strategy of the firm with the auditor’s report (type of comment and number of auditor’s report) and audit fees with emphasis on both prospective and defensive strategies.Methods: To achieve the purpose of the study, 127 companies listed in the Tehran Stock Exchange during 20112017 were selected. The research hypotheses were tested on the basis of multiple linear regression and logit regression.Results: Findings show that there is a significant negative relationship between aggressive (forward) strategy and unadjusted audit report (acceptable). In fact, adjusted audit reports (contingent, declined and noncommented) are more likely to be issued by aggressive (prospective) companies. Also, there is a positive and significant relationship between defensive strategy and unadjusted audit report. That is, adjusted audit reports (conditional, declined, and noncommented) are less likely to be issued by companies with a defensive strategy. The results also show that there is a positive and significant relationship between aggressive (forward) strategy and the number of audit report bets but there is a negative and significant relationship between defensive strategy and the number of audit report bets. The results show that there is a positive and significant relationship between aggressive strategy and audit fee, but there is a negative and significant relationship between defensive strategy and audit fee.Conclusion: The findings of this study indicate that business strategies can be one of the factors that auditors consider in their audit reporting and remuneration strategies. Such a finding can be helpful to corporate auditors and managers.