مفهوم‎سازی تصمیم‌گیری خردمندانه حسابرسان بر اساس تحلیل داده‎بنیاد

هدف: ورود به حرفه تخصصی حسابرسی علاوه‎بر تصمیم‎گیری، به مشخصه‎های متمایزی نیاز دارد که مهم‎ترین آن توانایی اتخاذ تصمیم‌های بخردانه حسابرس است. وظیفه حسابرسان به‌عنوان شاغلان حرفه‎ای تخصصی، اظهارنظر درباره صورت‌های مالی است که‌ مستلزم بی‌طرفی حسابرس در تصمیم‌گیری است. اگر حسابرسان از صاحبکاران خود مستقل باشند، می‎توانند به بهترین شکل ممکن و بدون جانبداری تصمیم‎گیری کنند. هدف‌ این پژوهش ارائه مدلِ تصمیم‌گیری خِردمندانه حسابرسان بر اساس تحلیل داده‎بنیاد است. روش: روش تحقیق از لحاظ هدف جزء تحقیقات توسعه‌ای، از جنبه جمع‌آوری داده‌ها جزء تحقیقات اکتشافی و از حیث روش‌شناسی اجرای کار کیفی است. بر اساس روش‌شناسی کیفی، پس از جمع‎آوری داده‎ها از طریق تحلیل تئوری زمینه‌ای (تحلیل داده‎بنیاد) و مصاحبه، مولفه‎ها به‎صورت باز، انتخابی و محوری کدگذاری شدند و در نهایت مدل پژوهش بر اساس چارچوب تئوریک طراحی شد. یافته‎ها: طی این پژوهش مولفه‌ای به نام «تصمیم‌گیری بخردانه حسابرسان» شناسایی شد که در آن تصمیم‌گیری بخردانه، فرایندی منسجم، انعکاسی، شناختی و عاطفی است که شرایط درونی و بیرونی را در زمینه تصمیم‌گیری مدنظر قرار می‌دهد و به ذی‌نفعان بیشتری توجه می‎کند. یافته‌های ‌این تحقیق، تحقیقات مفهومی قبلی در زمینه خرد یا دانایی را هم تایید کرده و هم به چالش می‎کشد و روشی عملی برای تصمیم‌گیری بخردانه حسابرسان ارائه می‎دهد. نتیجه‎گیری: ‌این تحقیق، به‎دلیل وسعت‎دادن به دیدگاه عملیاتی خرد یا حکمت در حسابرسان و درک بیشتر ماهیت پیچیده تصمیم‌گیری در فضای حرفه‌ای حسابرسی، از اهمیت بسزایی برخوردار است. از دیدگاه حسابرسان، بسط و توسعه توانایی تصمیم‌گیری بخردانه در شرایط واقعی، به رویکرد منسجم و چند بعدی نیاز دارد که باید به افراد آموزش داده شود.

Conceptualizing Wise Auditor Decision Making based on Grounded Theory Approach

Objective: Entrance to the specialized audit profession requires to make decision and have distinct attributes and properties, which the capability of taking wise decisions is one of them. The task of auditors as a specialized profession participants, is to opine about financial statement that in turn to it requires to auditor’s neutrality in decision making. If auditors be independent from clients, in the best possible way, they can make free from bias decisions. The goal of the research is to provide a model of auditor decision making based on grounded theory approach.Methods: The research method is a developmental research in terms of goal and an exploratory research based on data collection method. According to the qualitative research method, needed data was collected through grounded theory and interview. Open coding, selective coding and theoretical coding were done too. Finally, research model designed based on the theoretical framework.Results: The results show a structure with a component called wise auditors decision making. This approach introduces wise decision making as an emotional, cognitive, reflective and integrated process which considers internal and external condition about the decisions and focuses on the maximum number of stakeholders. The findings of the research both approve and challenge previous conceptual research about knowledge and provide a practical method for wise decision by auditors.Conclusion: The application of the research plays significant role because of making wider of practical perspective of knowledge in auditors and more understanding of complicated nature of decision in professional auditing context. From auditors’ perspective, the development of making wise decisions in real condition requires a multifaced and integrated approach which can be taught.