بررسی آرای مفسران درباره آیه نسخ

مدلول آیه 106 سوره بقره ( ما ننسخ من آیه او ننسها نات بخیر منها او مثلها الم تعلم ان الله علی کل شی قدیر ) به آیه نسخ مشهور است میان مفسران محل خلاف است . سبب بروز این اختلاف و ظهور آرای گوناگون در این زمینه در واقع معانی محتملی است که برای سه تعبیر نسخ ، آیه و انساء در آییه مورد بحث برشمرده اند . بیشتر معانی مورد نظر مفسران به دلیل عدم توجه به سیاق آیه و هماهنگی میان بخش های مختلف آن ،‌ نادرست به نظر می رسند . شاید حمل نسخ بر ازاله و لغو اعتبار ، حمل آیه بر حکم و تاویل فعل ننس به محو از قرآن و اذهان و قول به اعمال صنعت استخدام میان لفظ آیه و ضمیر آن مقرون به صحت باشد . در اینصورت معنای اجمالی آیه چنین است هر حکمی را که لغو کنیم یا هر آیه ای را که از قرآن و اذهان محو نمایین بهتر از آن یا مانند آن را از حیث تامین مصالح مردم می آوریم . مطالب مورد نظر ، در سه بخش سبب نزول آیه ، محورهای مختلف مفسران و نقد آرای آنان و جمع بندی عرضه خواهد شد .