یادداشت‌هایی بر تاکسونومی و تنوع جنس onosma با تاکید بر شواهد مهم و گروه ‌های کمپلکس در محدوده فلور ایرانیکا

Onosma از طایفه lithospermeae dumort. متعلق به تیره گل‌گاوزبان با حدود 180-150 گونه در دنیای قدیم با مرکزیت تنوع در منطقه ایرانوتورانی استقرار یافته است. این جنس با پیچیدگی‌های تاکسونومیکی متعددی مواجه بوده که منجر به ایجاد مشکلات فراوانی در شناسایی و چندشکلی‌های ریخت‌شناسی گسترده در آن شده است که علی‌رغم این مساله، صفات ریختی مهمی از دیدگاه تاکسونومی و فیلوژنی نیز در این جنس وجود دارد. البته، ابهامات فراوانی در شناسایی آرایه‌ها، سبب ایجاد پیچیدگی‌های وسیع درون گونه‌ای و بین گونه‌ای در این جنس شده است. به عنوان مثال، گونه‌های o. elwendicum wettst., o. bulbotrichum dc., onosma rostellatum lehm. و o. dichroanthum boiss. با ابهامات و پیچیدگی‌های تاکسونومیکی شدیدی مواجه هستند. برخی از آرایه‌ها با خویشاوندی زیاد نیز در فلور ایرانیکا احتمالا می‌توانند آرایه‌های هم‌نام باشند. به علاوه، برخی آرایه‌ها مانند o. sharifii h. riedl. و o. pabotii h. riedl. فاقد نمونه‌های تیپ قابل استناد و قابل تشخیص بوده و در محل‌های تیپ هم یافت نشده‌اند. بنابراین، هرگونه اظهار نظر درباره تاکسونومی و سیستماتیک این جنس مستلزم ارزیابی‌های جامع اکوتیپ‌های و جمعیت‌های جغرافیایی متنوع و مطالعات میدانی دقیق مبتنی بر ویژگی‌های اکولوژیکی و جغرافیایی گیاهی زیستگاه‌های آن‌ها می‌باشد.