نخستین گزارش از گونهascotricha chartarum برای فونگای ایران

سنگ تراورتن عباس آباد یکی از معروف‌ترین و پرکاربردترین سنگ‌های تراورتن در کشور می‌باشد. معادن این سنگ در محلات واقع شده. در اکثر بازدیدهای انجام گرفته از کارگاه‌های مختلف سنگ‌های ساختمانی، رگه‌های سیاه رنگی روی سنگ‌ها مشاهده شد که از همین قسمت‌ها سنگ‌ها دچار شکستگی می‌شدند و از این نظر خسارت هنگفتی به کارگاه‌ها وارد می‌شد. نمونه‌های مشکوک به آلودگی قارچی پس از جمع آوری به آزمایشگاه منتقل شد و جداسازی با استفاده از محیط کشت های سیب زمینی دکستروز آگار و عصاره مالت آگار انجام گرفت. یک جدایه بدست آمده از نمونه‌ها بر اساس خصوصیات ریخت‌شناسی و داده‌های توالی، به عنوان ascotricha chartarum شناسایی شد. رشد این جدایه روی محیط کشت عصاره سیب زمینی دکستروز آگار و عصاره مالت آگار آهسته و پس از گذشت یک هفته یک سانتی‌متر و 0.8 سانتیمتر به ترتیب بود. پریتسیوم‌ها برنگ قهوه‌ای تیره، کروی تا نیمه کروی، با گردن کوتاه، روزنه دار و به ابعاد 123-87 میکرومتر بودند. موهای آسکوکارپی دوشاخه، برنگ قهوه‌ای تیره تا تیره، مستقیم و دیواره دار بودند. آسکوسپورها در زمان بلوغ قهوه‌ای تیره تا تیره، بیضوی شکل، دارای سطح صاف، دارای شیار جوانه زنی و به ابعاد 9.2-6.5 × 8.2-6 میکرومتر بودند. کنیدیوفورها راست، با سطح صاف تا کمی مضرس، سیمپودیال، انشعابات ساده و دوتایی، بند دار، قهوه‌ای تا تیره، به عرض 5.5-3.5 و طول تا دو میلی‌متر بودند. کنیدیوم‌ها یک سلولی، مقداری مضرس، در زمان بلوغ به رنگ قهوه‌ای روشن تا تیره، کروی تا بیضوی و به ابعاد 3.8-2.2 × 6.4-4.7 میکرومتر بودند.

First report of Ascotricha chartarum for funga of Iran

Abbas Abad travertine stone is one of the widely used travertine stones in Iran. The mines of this stone are located in Mahallat (Markazi province). By visitings various building stone sites of Shiraz (Fars province) in 2021, loose and rotten stones with black streaks were observed from which rocks were cracked (Fig. 1). Among the isolated fungi, one isolate was identified as Ascotricha chartarum Berk. based on morphological features and sequences data. Colonies slowgrowing, having a diameter of 10 and 8 mm in seven days on PDA and MEA (Merck, Darmstadt, Germany), respectively; first dull white, then becoming black with an orange edge. Perithecia dark brown to black, globose or subglobose, 95–210 × 70–100 μm, ostiolate, with distinct, short cylindrical neck, 5–6.5 µm diam. Ascomatal hairs erect, rigid, dichotomously branched, geniculate, dark brown to black, septate, 3.9–5.5 µm at the base, with thinwalled vesicles at geniculate nodes. Asci cylindrical, thinwalled, evanescent, 8spored, and 65–70 × 8–11 μm; Ascospores uniseriate, dark olivebrown to black when mature, ellipsoidal, smooth, discoid with a distinct equatorial slit, 6.5–9.2 × 6–8.2. Conidiophores in asexual morph (Dicyma ampullifera Boul.) straight, stiff, smooth or slightly roughened, simple or dichotomously branched, septate, brown to black below, becoming pale brown or hyaline above, up to 2 mm long, 3.5–5.5 μm diam., with pale, thinwalled vesicles at the bends, resembling the ascomatal hairs. Conidiogenous cells lateral and terminal, cylindrical, sympodial, developing conidia on denticles. Conidia lightly rough, irregularly globose to ellipsoidal, hyaline when young, becoming light brown at maturity, 4.7–6.4 × 2.2–3.8 μm. The sequence generated in this study was deposited in GenBank under accession No.: MW916314. BLAST analysis revealed a high nucleotide identity (99%) with the ITS region of A. chartarum (LS450963 and KF893284) which was recently reported from Kuwait and China, respectively. Ascotricha chartarum is new to the Iranian mycobiota, and is reported for the first time from building stones in the world.