مطالعه بیوسیستماتیک خزه‌های جنس plagiomnium در شمال ایران

جنس plagiomnium از تیره mniaceae شامل حدود 34 گونه در جهان است که هفت گونه آن عمدتا در نواحی جنگلی شمال ایران پراکنش دارند. هدف از انجام این تحقیق، مطالعه بیوسیستماتیک با روش‌‌های تاکسونومی عددی و گرده‌شناسی جنس plagiomnium در رویشگاه‌های منطقه هیرکانی در محدوده سه استان شمالی گیلان، مازندران و گلستان است. پس از جمع‌آوری، نمونه‌ها از رویشگاه‌های طبیعی به آزمایشگاه منتقل شده و مورد بررسی قرار گرفتند. در این پژوهش، 38 صفت کمّی و کیفی ریخت‌شناسی مربوط به سه گونه‌ خزه مورد مطالعه برای بررسی‌های تاکسونومی عددی در نظر گرفته شد که پس از اندازه‌گیری و کددهی صفات، مورد آنالیز قرار گرفتند. همچنین، با بررسی هاگ‌های گونه‌های این جنس، با استفاده از میکروسکوپ الکترونی نگاره، مشخص گردید که هاگ‌ها کروی، دارای گرانول در سطح اگزین و تزیینات سطح اگزین از نوع جوانه‌ای بود. با استفاده از آنالیزهای آماری تجزیه خوشه‌ای و تجزیه به مولفه‌های اصلی، روابط بین گونه‌های جنس plagiomnium مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که نتایج حاصل از مطالعات تاکسونومی عددی و گرده‌شناسی می‌تواند گونه‌های جنس plagiomnium را به خوبی از هم تفکیک نماید.

Biosystematics study of Plagiomnium in North of Iran

The genus Plagiomnium (Mniaceae) of mosses embraces about 34 species in the world out of which seven species are mainly distributed in the northern forest areas of Iran. The aim of this study is biosystematics survey on this genus by the help of numerical taxonomy as well as palynological methods within the natural habitats of the Hyrcanian regions in Guilan, Mazandaran and Golestan provinces (north of Iran). After collection of samples from natural habitats, they were transferred to the laboratory, and were examined and analyzed. In this research, 38 qualitative and quantitative morphometrical traits belonging to three species of Plagiomnium were studied. Also, by investigated spores of Scanning Electron Microscope (SEM), it was determined that, spores were spherical, exine surface granulated, and sculptures were gemmate type. By using Cluster Analysis (CA), and Principle Component Analysis (PCA), the relationships between the Plagiomnium species were studied and it was determined that, the numerical taxonomy as well as palynological study are able to classify Plagiomnium species.