اثربخشی درمان شناختی-رفتاری بر کیفیت خواب سالمندان مبتلا به اختلال بی‌خوابی

اهداف: با توجه به شیوع بالای اختلال بی خوابی در سالمندان، این پژوهش با هدف تاثیر درمان شناختیرفتاری (cbt) بر کیفیت کلی خواب و خُرده مقیاس های کیفیت خواب سالمندان انجام شده است.مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع آزمایشی بود و جامعه آماری پژوهش از 5000 سالمند عضو کانون جهان دیدگان شیراز و جامعه نمونه از 44 نفر با انتخاب تصادفی و احتساب شرایط ورود و خروج تشکیل می شدند. به دنبال ریزش 85/7 درصدی، 39 سالمند با میانگین سنی 68 سال که مبتلا به بی خوابی اولیه بودند، با شاخص کیفیت خواب پیتزبورگ (psqi) در پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری موردارزیابی قرار گرفتند. مداخله چهارهفته ای (دوبار در هفته) با روش درمان شناختیرفتاری براساس دستورالعمل اسپای انجام شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از نسخه 21 نرم افزار آماری spss و روش های آماری تحلیل کوواریانس تک و چندمتغیره (آنکوا و مانکوا) استفاده شد.یافته ها: میانگین نمرات کیفیت کلی خواب قبل از مداخله در گروه های آزمایش و کنترل به ترتیب 12/95 و 12/7 بود که پس از مداخله در پس آزمون به 10/03 و 13/07 و در پیگیری سه ماه بعد به 9/51 و 13/36 تغییر یافت. تفاوت میانگین نمرات کیفیت کلی خواب پس از مداخله، از لحاظ آماری معنادار (0/001>p) بود.نتیجه گیری: براساس یافته های این پژوهش درمان شناختی-رفتاری، کیفیت کلی خواب سالمندان را ارتقا و نشانه های اختلال بی خوابی در آنها را کاهش می دهد. علاوه براین توصیه می شود درمانگران و متخصصان بهداشت روان در حیطه سالمندی از این روش استفاده کنند.