داروهای مناسب تجویزنشده در بیماران سالمند بستری در بیمارستا‌ن ‌های منتخب دانشگاه علوم پزشکی ایران با استفاده از ابزار غربالگری داروهای مناسب تجویزنشده در افراد سالمند

اهداف: افزایش جمعیت سالمندان تشویشی جهانی است و مراقبت از سلامت و کیفیت زندگی سالمندان بالای 65 سال، از مشکلات عمده امروز و آینده به شمار می آید. تجویز دارو جزئی اساسی از مراقبت بیماران سالمند و بهینه سازی درمان دارویی برای بیماران سالمند مسئله ساز است. این امر می تواند عوارض جانبی و هزینه ها را افزایش دهد. هدف از انجام این مطالعه بررسی وضعیت داروهای مناسب تجویزنشده در بیماران سالمند60 ساله و بالاتر با استفاده از ابزار غربالگری داروهای مناسب تجویزنشده در افراد سالمند (start) بود که در بیمارستان های آموزشی و غیرآموزشی دانشگاه علوم پزشکی ایران بستری شده بودند. مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی در چهار بیمارستان آموزشی و غیرآموزشی دانشگاه علوم پزشکی ایران به منظور بررسی میزان داروهای مناسب تجویزنشده براساس معیار start انجام شد. داده های پژوهش حاضر از پرونده 400 بیمار 60 ساله و بالاتر از بخش های بستری مشترک (سی.سی.یو، ایی.ان.تی و آی.سی.یو عمومی، ارتوپدی ، جراحی عمومی و داخلی) در طی شش ماه (از تیرماه تا آذرماه) سال 1392 جمع آوری شد که به صورت تصادفی انتخاب شده بودند. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نسخه 18 نرم افزار spss و نسخه 2013 نرم افزار اکسل انجام شد. همچنین برای تعیین ارتباط بین متغیرهای بررسی شده آزمون کای اسکوئر، منویتنی، ضریب همبستگی اسپیرمن و کلموگروفاسمیرنف به کاررفت. یافته ها: میانگین سن سالمندان مطالعه شده 73/4 سال بود. از بین سالمندان بررسی شده، بیماری قلبیعروقی بیشترین درصد (21/6درصد) و بیماری دیابت کمترین درصد فراوانی (3/0) را در بین بیماری های فعلی سالمندان کسب کرده بودند. تعداد کل داروهای تجویزشده 4744 بود که برای 39/6درصد از سالمندان حداقل یک داروی مناسب تجویزنشده بود. بیشترین طبقات دارویی مناسب تجویزنشده براساس معیار start به ترتیب در بیمارستان های غیرآموزشی 11/7درصد بیس فسفوناتس و 8/3درصد آنتی دیابتیک و در بیمارستان های آموزشی 13/3درصد بیس فسفوناتس و 11/4درصد آنتی دیابتیک بوده است. میانگین داروی مناسب تجویزنشده رابطه معنی داری با طول مدت اقامت بیماران در بیمارستان های آموزشی داشته است. تعداد داروهای مناسب تجویزنشده با افزایش تعداد داروهای تجویزشده به صورت معنی داری افزایش یافته است.نتیجه گیری: با توجه به اینکه مسائل مربوط به میزان داروهای مناسب تجویزنشده در میان سالمندان بررسی شده می تواند جدی باشد؛ بنابراین تجویز داروهای مناسب برای سالمندان از اهمیت زیادی برخودار است. نظارت بر تجویز، نحوه تامین و مصرف منطقی دارو بسیار حیاتی و اثرگذار است. ازآنجاکه بخشی از بودجه سلامت به دارو تعلق دارد، بیمارستان ها می تواند با بهره گیری از پزشکان شاغل به همراه دیدگاه های تخصصی مشاوران دارویی و داروسازان بالینی در کاهش این مشکل کارساز باشد.

Study of Inappropriate Medication Prescribed to Elderly Hospitalized Patients Using the Screening Tool to Alert Doctors to Right Treatment

Objectives: Medication is an essential component of care for elderly patients, and optimizing their process of treatment is often a challenging task. The aim of this study was to evaluate the status of appropriate nonprescribed drugs in 60 elderly patients hospitalized in the teaching and nonteaching hospitals in the University of Medical Sciences employing the START screening tool.Methods Materials: This crosssectional study included 400 elderly patients who were randomly selected from various divisions of the hospital (CCU, ENT, ICU General, Orthopedics, Surgery General, and Internal) and were hospitalized within six months duration (from June to December 2013). The data of the selected patients were collected from the hospital records in order to determine the appropriate medications prescribed based on the criterion START. The data was analyzed using software Excel 2013 and SPSS 18, and the relationship between the variables was determined using the chisquare test, MannWhitney, and Spearman correlation coefficient.Results: The average age of the elderly patients was reported to be 73.4 years. Cardiovascular disease had the largest prevalence (21.6%) and diabetes (3.0) had the lowest prevalence among the elderly patients. The total number of drugs prescribed for patients was 4744, of which 158 patients (39.6%) were not prescribed with at least one appropriate medication. In nontraining and training hospitals, the most appropriate medications that were not prescribed according to START were related to the bisphosphonates (11.7% vs. 13.3%) and antidiabetic (8.3% vs. 11.4%) categories. A significant relationship was noted between the average numbers of nonprescribed appropriate medications and the length of stay of patients in teaching hospitals. Conclusion: Since issues relating to the appropriate medications prescribed among the elderly can have serious implications, the drugs prescribed for the elderly are very important. Supervising the prescription, supply, and rational use of drugs is very vital and effective and acts as an integral part of the health budget allocated to the drug. Therefore, hospitals need to readily consult with the trained physicians and consider the expert opinions of clinical pharmacists in handling this problem.