رابطه مهارت ‌های بینایی ساختاری و فعالیت ‌های روزمره زندگی سالمندان مقیم جامعه

اهداف: اختلالات شناختی، یکی از اختلالات شایع همراه با معلولیت شدید و پیش رونده در دوره سالمندی است. مطالعات نشان می دهد که حدود 5 درصد از افراد 65 سال و بالاتر به نقص شناختی واضح دچارند. از میان مهارت های شناختی، مهارت های ساختار بینایی یکی از پیش بینی کننده های مهم برای میزان دریافت کمک و حمایت در سالمندان محسوب می شود. کاهش بینایی به عنوان بخشی از شناخت، با اجرای فعالیت ها مرتبط است؛ بنابراین شناسایی این مشکلات در روند درمان و کسب استقلال در زندگی روزمره این افراد تاثیر بسزایی دارد.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفیتحلیلی مقطعی 47 سالمند ساکن جامعه مراجعه کننده به کانون جهان دیدگان شهر شیراز در محدوده سنی 60 تا 80 سال به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. اطلاعات از این طریق جمع آوری شد: مشاهده، مصاحبه، انجام خُرده آزمون مهارت های ساختار بینایی آزمون لوتکا برای ارزیابی مهارت های شناختی و شاخص کتز به منظور ارزیابی فعالیت های روزمره زندگی. همچنین برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار spss و آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد.یافته ها: شرکت کنندگان شامل 9 زن و 38 مرد با میانگین سنی 4/66±69/94 سال بودند. یافته های پژوهش نشان داد که سازمان دهی بینایی-حرکتی سالمندان ساکن جامعه با خُرده آزمون های غذاخوردن و لباس پوشیدن آزمون کتز ارتباط معنی داری دارد (0/05≥p). این در حالی است که بین خُرده آزمون بینایی-حرکتی آزمون لوتکا با خُرده آزمون های حمام کردن، جابه جایی در منزل، دست شویی رفتن و کنترل ادرار و مدفوع ارتباط معنی داری یافت نشد. همچنین بین نمره کلی آزمون کتز با خُرده آزمون بینایی حرکتی آزمون لوتکا نیز ارتباط معنی داری وجود نداشت (0/05>p).نتیجه گیری: براساس یافته های مطالعه حاضر، تنها بین اختلال در سازمان دهی بیناییحرکتی و فعالیت لباس پوشیدن و غذاخوردن ارتباط معنی داری به دست آمد. به نظر می رسد شاخص کتز تنها به ارزیابی استقلال فردی در اجرای فعالیت های پایه روزمره زندگی می پردازد و نحوه اجرای این فعالیت ها را مدنظر قرار نمی دهد. ازآنجاکه فعالیت های پایه روزمره زندگی از جمله فعالیت هایی است که انسان پس از گذشت سال های اولیه زندگی به طورروزانه آنها را انجام می دهد، این ارتباط ضعیف بین شناخت و استقلال فردی را می توان با درنظرگرفتن اجرای این دسته از فعالیت ها به صورت عادت توجیه کرد. درحقیقت به دلیل آنکه فعالیت های پایه روزمره غالباً براساس عادت انجام می شود، نیاز کمتری به پردازش شناختی دارد؛ حال آنکه روند سالمندی بر نحوه انجام فعالیت ها تاثیر می گذارد و این تاثیر به گونه ای است که در بسیاری از مواقع با وجود آنکه فرد مرتکب خطاهای بسیاری می شود، درنهایت می تواند فعالیت را انجام دهد.</p).