رابطه معناداری زندگی و حمایت اجتماعی ادراک‌ شده در بین سالمندان ساکن آسایشگاه‌های شهر اصفهان

اهداف: هدف از پژوهش حاضر بررسی معناداری زندگی در بین سالمندان ساکن آسایشگاه های شهر اصفهان براساس میزان حمایت اجتماعی ادراک شده آنان از سه منبع خانواده، دوستان و افراد مهم زندگی شان بود. مواد و روش ها: در این پژوهش، تعداد 120 نفر (68 نفر مرد و 52 نفر زن) از سالمندان زن و مرد ساکن آسایشگاه های شهر اصفهان از طریق نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند و با استفاده از پرسش نامه های معناداری زندگی و حمایت اجتماعی ادراک شده زیمت و همکاران (1988)، مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام و چندمتغیری داده ها نشان داد که 28/2درصد تفاوت های فردی در معناداری زندگی سالمندان به تفاوت های فردی در مولفه های حمایت اجتماعی ادراک شده (خانواده، دوستان و افراد مهم) بین آنها مربوط است که به ترتیب عامل خانواده و افراد مهم، بیشترین تاثیر معنادار را در تبیین تغییرات و پیش بینی معناداری زندگی سالمندان داشته اند. این همبستگی از نظر آماری معنی دار است (0/001=p). همچنین مدل رگرسیونی تبیین شده نیز براساس آزمون تحلیل واریانس انجام شده، خطی و معنادار است؛ زیرا مقدار آزمون f برای تعیین معنی داری اثر متغیرهای مستقل بر معناداری زندگی سالمندان 15/353 با سطح معنی داری 0/001=p است. معنی داری ضرایب رگرسیون نشان می دهد خانواده به طورمعنی داری، معناداری زندگی سالمندان را پیش بینی می کند؛ یعنی 19/8درصد واریانس بین خانواده و معناداری زندگی سالمندان مشترک است که با اضافه شدن مولفه افراد مهم، شدت رابطه به 27/1درصد افزایش می یابد.نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد، سالمندانی که در سطح قوی تری از حمایت اجتماعی قرار دارند، احساس معنا در زندگی آنها نیز به طورمعناداری بیشتر است. به عبارت دیگر احساس معنا در زندگی، با سطوح حمایت اجتماعی ادراک شده قوی، ارتباط معناداری دارد و به گونه ای بخش مهمی از تفاوت های فردی در معناداری زندگی سالمندان، به تفاوت های فردی در میزان حمایت اجتماعی ادراک شده توسط آنان مربوط است؛ بنابراین، امروزه با توجه به دگرگونی های اجتماعی و ازدیاد مشغله فرزندان و کاهش ارتباط آن ها با والدین سالمند، پیش بینی می شود که کاهش حمایت درک شده از طرف خانواده توسط سالمندان که مهم ترین مولفه پیش بینی کننده معناداری زندگی از میان دیگر مولفه های حمایت اجتماعی ادراک شده است، میزان معناداری زندگی آنان را تحت تاثیر قرار دهد. با توجه به گفته های سالمندان در مصاحبه های انجام شده با آنان، نقش کل اعضای خانواده در افزایش کیفیت زندگی سالمندان و دستیابی به تجربه لذت بخش از مولفه های معناداری زندگی محسوب می شود. ازاین رو، انتظار می رود با افزایش کیفیت و کمیت ارتباط اعضای خانواده با سالمندان، بتوان حمایت موردنیاز آنان را از طریق خانواده تامین کرد. این امر مستلزم آگاهی و درک کافی اعضای خانواده از شرایط جسمانی و روانی سالمندان است. این مطالعه نشان داد درمجموع با توجه به تاثیرگذاری حمایت اجتماعی ادراک شده سالمندان در معناداری زندگی آنان، توجه بیشتر به مولفه های حمایت اجتماعی ادراک شده در قشر آسیب پذیر سالمند احساس می شود.