آیا افراد کهنسال از گذر زمان ادراک متفاوتی دارند؟: یک مطالعه مقایسه‌ای ازنظر سن و جنس

اهداف: ادراک زمان، مهارت شناختی بنیادی و پیچیده ای است که امکان ادراک زنجیره ای از رویدادها و فعالیت ها و پیش بینی وقوع حوادث در آینده را را فراهم می آورد. سرعت گذر زمان تحت تاثیر نحوه عملکرد مناطق مختلف مغز و فرایندهای شناختی پایه ازجمله توجه و حافظه قرار دارد. با توجه به تغییر کارکردهای مذکور در سنین مختلف هدف اصلی این پژوهش، تعیین تفاوت ادراک زمان در زنان و مردان جوان و کهنسال بود.مواد و روش ها: طرح پژوهش حاضر از نوع علّیمقایسه ای بود و جامعه موردمطالعه را تمام زنان و مردان جوان (30-20 ساله) و کهنسال (70-60 ساله) ساکن شهرهای تبریز و مرند تشکیل می دادند. تعداد نمونه اولیه را 64 نفر دربرمی گرفت که در دو گروه 32 نفری (نصف زن و نصف مرد) قرار گرفتند. نمونه گیری این پژوهش به صورت نمونه گیری دردسترس صورت گرفت و در انجام پژوهش از ابزارهای اندازه گیری مانند معاینه مختصر وضعیت روانی، آزمون افسردگی بک و تکلیف بازتولید زمان استفاده شد. ابتدا تکلیف بازتولید زمان برای هریک از آزمودنی ها به صورت انفرادی به اجرا درآمد. اجرای آزمون افسردگی بک و آزمون معاینه مختصر وضعیت روانی به دلیل جلوگیری از ایجاد خستگی و تاثیر آن در درک زمان، بعد از اجرای تکلیف رایانه ای ادراک زمان صورت گرفت. در تکلیف بازتولید زمانی، تصویر دایره در صفحه نمایش رایانه در مدت زمان های 400، 500 و 600 میلی ثانیه به عنوان زمان کوتاه و 1800، 2000 و 2200 میلی ثانیه به عنوان زمان طولانی ارائه شد. درمجموع، تعداد 80 کوشش (40 کوشش برای بازه زمانی کوتاه و 40 کوشش برای بازه زمانی طولانی) به طورمتوالی و تصادفی ارائه شد. پس از ارائه هر محرک، آزمودنی با فشاردادن کلید فاصله صفحه کلید رایانه، مدت زمان حضور محرک را بازتولید می کرد. داده های 30 جوان (15 مرد و 15 زن) و 27 کهنسال (12 مرد و 15 زن) با استفاده از آزمون تحلیل واریانس چندمتغیری (مانوا) مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد که بین دو گروه سنی (جوان و سالمند) در متغیر ادراک زمان تفاوت معناداری وجود داشت (0/007> p)، به طوری که سالمندان در هردو بازه زمانی کوتاه و طولانی بازتولید کوتاه تری دارند، اما جوانان بازۀ زمانی کوتاه را طولانی تر و بازۀ زمانی طولانی را کوتاه تر از مدت زمان حضور محرک بازتولید کردند. این در حالی است که در متغیر جنسیت بین دو گروه (زن و مرد) تفاوت معناداری وجود نداشت (0/244> p).نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان می دهد که سن بر ادراک زمان تاثیر می گذارد، به نحوی که زمان ادراک شده در نزد افراد کهنسال کوتاه تر از زمان فیزیکی است. بر مبنای الگوی دروازه توجه در تبیین ادراک زمان، چنانچه منابع توجه کمتری به گذر زمان اختصاص یا ظرفیت حافظه کاهش یابد، برآورد زمان کوتاه تر خواهد بود. براساس تغییرات شناختی مربوط به کهنسالی، با افزایش سن توانایی های شناختی افراد کهنسال تقلیل می یابد. ازآنجاکه شواهد نشان دهنده آن است که پردازش دقیق فواصل زمانی به ظرفیت حافظه و توجه بستگی دارد؛ بنابراین، تغییرات در هریک از فرایندهای شناختی مذکور می تواند در تفاوت های مربوط به سن در ادراک زمان تاثیرگذار باشد و احتمالاً به دلیل همین عوامل، بازتولید زمان در افراد مسن کوتاه تر می شود.

Different Perceptions of Time Passage Among Older People: A Comparative Study in Terms of Age and Gender

Objectives: The perception of time is a fundamental and complicated cognitive skill, which allows us to perceive a series of events and activities and anticipate some events in the future. The passage of time is influenced by different contributions of the brain regions and basic cognitive processes, especially attention and memory. With regard to changes in the mentioned functions in different ages, this research aimed to determine the differences in time perception between young and older people.Methods Materials: This causalcomparative study included young (2030 years) and elderly (6070 years) women and men living in Tabriz and Marand cities, Iran. The study samples were recruited via convenient sampling method and comprised 64 individuals who were assigned to 2 groups: young (n=30; 15 males and 15 females) and elderly subjects (n=27; 12 males and 15 females). The measurements included minimental state examination test, Beck depression inventory, and time reproduction task. At first, the time reproduction task was individually performed for each subject. To prevent fatigue and its impact on time perception, Beck depression inventory and minimental state examination test were performed after the time reproduction task. In time reproductiontask, a circle was randomly presented in standard durations of 400, 500, and 600 ms, as short time, andstandard durations of 1800, 2000, and 2200 ms, as long time, successively. In total, 80 trials (40 trials for short times and 40 attempts for long times) were randomly and successively presented. Subjects should hold downthe space key to reproduce similar duration to the stimulus that had been previously presented. The data of all the subjects were analyzed by multivariate analyses test.Results: Our findings showed significant differences between 2 age groups (young and old) with regard to perception variable (P<0.007) in such a way that the older people had shorter reproduction in both short and long time intervals. However, the young people had longer reproduction in short time intervals and shorter reproduction (the time interval of motive existence) in long time intervals. With regard to gender, no significant difference was found between the women and men (P<0.244).Conclusion: Research findings indicate that age affects time perception so that perceived time in the elderly people is shorter than the real physical time. Our findings also showed that if sources pay less attention to the passage of time or the memory capacity declines, the time estimation will be less. Based on cognitive changes in old age, the cognitive abilities of older people were found to decrease with increasing age. As the accurate processing of time intervals relates to memory capacity and attention, the changes in any cognitive process could affect the differences in the perception of time. Probably due to these factors, the reproduction of time in the older people shortens.