روایی و پایایی نسخه فارسی شده مقیاس فعالیت های کارساز روزمره ی زندگی لوتون در مبتلایان به دمانس

هدف: مقیاس فعالیت های کارساز روزمره زندگی لوتون یکی از رایج ترین ابزارهای ارزیابی فعالیت های کارساز زندگی در افراد مبتلا به دمانس محسوب می شود اما تاکنون روایی و پایایی آن در جامعه ایرانی صورت نگرفته است. هدف این مطالعه، بررسی روایی و پایایی نسخه فارسی شده مقیاس فعالیت های کارساز روزمره زندگی لوتون در بیماران مبتلا به دمانس بود. روش: به منظور ترجمه پرسش نامه، از الگوی رویکرد ارزیابی بین المللی کیفیت زندگی (iqola) استفاده گردید. پس از انجام ترجمه رو به جلو و برگردان، به منظور تعیین روایی، نسخه ترجمه شده لوتون که شامل هشت مورد از جمله توانایی استفاده از تلفن، خرید، آماده کردن غذا، خانه داری، شستن لباس ها، نوع حمل و نقل، مصرف داروها و انجام امور مالی است، در اختیار پنج نفر کارشناس خبره در این حوزه قرار گرفت. برای بررسی پایایی آزمون نیز از شیوه آزمون-آزمون مجدد پس از یک هفته و پایایی بین آزمونگران استفاده شد. همسانی درونی آیتم ها نیز با ضریب آلفای کرونباخ مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بر اساس اطلاعات حاصل از شصت فرد سالمند مبتلا به دمانس مراجعه کننده به انجمن آلزایمر ایران گزارش گردیده است. یافته ها: توافق نظر کارشناسان در مورد روایی محتوایی بدین صورت بود که مناسب بودن پنج سوال را خوب و بالاتر ارزیابی کردند، مناسب بودن یک سوال را خیلی خوب و دو سوال را از متوسط به بالا ارزیابی کردند. در تمامی موارد، در توزیع ارزیابی داوران از سوالات تفاوت آماری معناداری مشاهده نشد (05/0p>). همبستگی کل آزمون در اجرای مرتبه اول و دوم (993/0r= و 238/0=sem) و( 996/0-988/0 ci:) و همبستگی کل بین آزمون گر اول و دوم بسیار بالا بود (001/0p<، 961/0r=)که حاکی از پایایی خوب آزمون است. همبستگی سوالات با نمره کل آزمون متوسط (427/0< r < 606/0) بود.  نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که نسخه فارسی مقیاس لوتون از روایی مطلوبی برخوردار است. همچنین میزان ضریب همبستگی آزمون در اجراهای متوالی و اجرا توسط آزمون گران متفاوت بالا بود که خود حاکی از اعتبار بالای آزمون است. این پرسش نامه به عنوان یک ابزار مناسب در ارزیابی فعالیت های کارساز روزمره زندگی در بیماران مبتلا به دمانس است و می توان آن را در اختیار پژوهشگران، متخصصان بالینی و مراکز درمانی قرار داد تا در کنار سایر آزمون‌ها، ارزیابی دقیق تر و جامع تری از این بیماران به عمل آید.