بررسی شیوع عوارض فشارخون بالا و شناسایی عوامل مرتبط با آن‌ در سالمندان شهر سمنان در سال 1401

اهداف مهم‌ترین دلیل مطرح شدن بیماری فشارخون بالا به‌عنوان یک مشکل اساسی در حوزه بهداشت عمومی، عوارض جانبی گسترده و بعضاً شدیدی است که می‌تواند سلامت مردم به‌ویژه سالمندان جامعه را مورد تهدید جدی قرار دهد. باتوجه‌به اهمیت ارزیابی جوامع در این رابطه و لزوم استفاده از اطلاعات به‌دست‌آمده در جهت مدیریت صحیح بیماری، مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان شیوع عوارض فشارخون بالا و شناسایی عوامل مرتبط با آن در سالمندان شهر سمنان اجرا شد. مواد و روش ها مطالعه مقطعی حاضر با مشارکت 400 نفر از سالمندان مبتلا به فشارخون بالا در ماه دی و بهمن سال 1401 که به‌صورت تصادفی به مطالعه وارد شدند در شهر سمنان انجام شد. داده‌های موردنیاز مطالعه با استفاده از یک پرسش‌نامه محقق‌ساخته‌ای بود که روایی محتوایی آن براساس دیدگاه 10 نفر صاحبنظر و کسب نمره 0/95 و 0/98 به‌ترتیب برای شاخص‌های cvr و cvi تایید شد. پایایی پرسش‌نامه نیز با بررسی همسانی درونی از طریق روش آزمون-باز آزمون و کسب نمره 0/895 برای شاخص آلفای کرونباخ تایید گردید. نتایج بررسی‌های توصیفی برای متغیرهای کمی به‌صورت میانگین و انحراف‌معیار و برای متغیرهای کیفی به‌صورت فراوانی و درصد گزارش شد. ارتباط آماری میان متغیرهای جمعیت‌شناختی و زمینه‌ای با عوارض جانبی فشارخون بالا با آزمون کای‌اسکوئر بررسی شد. تمام بررسی‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss نسخه 27 انجام و در همه موارد 0/05≥p معنی‌دار در نظر گرفته شد. یافته ها میانگین سنی سالمندان شرکت‌کننده در این مطالعه، 68/35 سال (5/23±) و بازه سنی آنان بین 60 تا 94 سال بود. توزیع جنسیتی سالمندان تقریباً برابر بود، به‌طوری‌که 196 نفر از آنان (49 درصد) را مردان و 204 نفر (51 درصد) را زنان تشکیل می‌دادند. نتایج بررسی‌ها نشان داد 26/75 درصد (22/42-31/08=95%ci) از سالمندان با عوارض جدی فشارخون بالا مواجه هستند و میزان شیوع عوارض و نارسایی قلبی 14/3 درصد (11/13-17/47=95%ci)، رتینوپاتی (مشکلات چشمی و بینایی) 7/5 درصد (4/92-10/08=95%ci)، عوارض و نارسایی کلیوی 5/5 درصد (3/27-7/73=95%ci)، سکته قلبی 0/4 درصد (2/08-5/92=95%ci) و سکته مغزی 1/5 درصد (0/31-2/65=95%ci) برآورد شد. این نتایج همچنین حاکی از ارتباط معنی‌دار آماری بین متغیرهای سن، وضعیت تاهل، سطح تحصیلات، زمان سپری‌شده از تشخیص اولیه، فاصله زمانی میان تشخیص اولیه تا آغاز مراقبت، تحت کنترل بودن بیماری، سابقه عدم دریافت مراقبت‌های ضروری و سابقه دریافت کمک‌های مالی جهت تامین مخارج درمانی با شیوع عوارض فشارخون بالا می‌باشد (0/05>p).نتیجه گیری بخش قابل‌توجهی از سالمندان شهر سمنان با عوارض جانبی جدی فشارخون بالا مواجه هستند و متغیرهای متعدد جمعیت‌شناختی و زمینه‌ای و نیز رفتارهای جست‌وجوگر بهداشتی در سالمندان با شیوع این عوارض در ارتباط هستند. پژوهشگران امید دارند تحلیل وضعیت حاضر و پیشنهادات کاربردی ارائه‌شده بتواند به سیاستگذاران حوزه سلامت در طراحی و اجرای مداخلات ارتقایی یاری رساند. 

prevalence of hypertension complications and the related factors among older adults in semnan, iran

objectives the most important reason for considering hypertension as a major health problem, especially in older adults, is its severe complications. this study aims to investigate the prevalence of hypertension complications and identify the related factors among older adults in semnan, iran.methods & materials this cross-sectional study was conducted on 400 older adults with hypertension in semnan, in january-february 2023. the data collection tool was a researcher-made questionnaire, whose content validity was confirmed based on the opinion of 10 experts (cvr=0.95 and cvi=0.98) and internal consistency was conmfired using cronbach’s alpha (α=0.895). descriptive statistics (mean, standard deviation, frequency, and percentage) were used to present the data. the statistical difference in hypertension complications based on the demographic and contextual factors was investigated using chi-square test. all the statistical analyses were performed in spss software, version 27 and p<0.05 was considered statistically significantresults the mean age of participants was 68.35±5.23 years, ranged 60-94. participants were 196 men (49%) 204 women (51%). the prevalence of hypertension complications was 26.75% in overall (95% ci: 22.42%-31.08%). also, the prevalence of heart failure was 14.3% (95% ci:11.13%-17.47%), the prevalence of retinopathy was 7.5% (95% ci:4.92%-10.08%), the prevalence of renal failure was 5.5% (95% ci:3.27%-7.73%), the prevalence of heart attack was 4% (95% ci:2.08%-5.92%), and the prevalence of stroke was 1.5% (95% ci:0.31%-2.65%). moreover, the prevalence of hypertension complications had a statistical relationship with age, marital status, educational level, time elapsed since the initial diagnosis, interval between the initial diagnosis and the start of treatment, the disease control, no history of receiving the necessary treatment, and receiving financial aid to cover medical expenses (p≤0.05). conclusion most of older adults in semnan suffer from serious complication of hypertension, which is related to several demographic and contextual factors. the results can help managers and policymakers in the health sector in iran to make correct decisions and develop effective interventions for the hyspetensive elderly.