بررسی ارتباط بین حمایت اجتماعی درک‌شده و مولفه‌های سلامت روان در سالمندان تهرانی

اهداف افزایش جمعیت سالمند در کشور از یک سو، همراه با انواع بیماری‌ها و مشکلات تهدید‌کننده جسم و روان آن‌ها و از سوی دیگر تحولات اجتماعی اقتصادی و تغییر شیوه زندگی فردی و خانوادگی، باعث واکنش‌های هیجانی نامناسب مثل استرس، اضطراب و افسردگی در جامعه سالمندان شده است. پژوهش حاضر با هدف تعیین ارتباط بین حمایت اجتماعی درک‌شده و مولفه‌های سلامت روان در سالمندان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر تهران طراحی شد. مواد و روش ها مطالعه حاضر توصیفی‌تحلیلی از نوع مقطعی بود که بر روی 420 نفر از سالمندان مراکز تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی که به روش نمونه‌گیری  تصادفی چند مرحله‌ای‌ای در سال 1400 انتخاب شده بودند، انجام شد. تعداد 420نفر از سالمندان ساکن شهر تهران که در مراکز بهداشتی دارای پرونده خانوار بودند، انتخاب و وارد مطالعه شدند. برای گرد‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌های اطلاعات جمعیت‌شناختی، سنجش کیفیت خواب پیتزبرگ ، سنجش افسردگی، اضطراب و استرس و حمایت اجتماعی ادراک شده زیمت استفاده شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون‌های ضریب همبستگی پیرسون و شاخص‌های مرکزی و پراکندگی مانند فراوانی و درصد، میانگین و انحراف‌معیار، چولگی و کشیدگی با نرم‌افزار spss  نسخه 25 و تحلیل مسیر با نرم‌افزارeqs6.4  انجام شد. یافته ها نتایج یافته‌ها حاکی از آن بود که 54/5 درصد سالمندان از افسردگی، 64 درصد از اضطراب و 49/3 درصد از استرس رنج می‌بردند و 91/4 درصد نیز اختلال خواب داشتند. بین حمایت اجتماعی درک‌شده و مولفه‌های سلامت روان (افسردگی، اضطراب و استرس) در سالمندان همبستگی معکوس و معنا‌داری مشاهده شد (0/001>p). همچنین بین حمایت اجتماعی درک شده و کیفیت خواب همبستگی معکوس و معنh‌داری مشاهده شد (0/001>p). نتیجه گیری باتوجه‌به ارتباط مثبت حمایت اجتماعی درک شده بر مولفه‌های سلامت روان و کیفیت خواب در سالمندان  شهر تهران، لزوم توجه بیشتر به مقوله حمایت اجتماعی درک‌شده در این گروه سنی بیش از پیش‌مهم تلقی می‌شود. 

relationship of perceived social support with sleep quality and mental health in the elderly referred to health centers in tehran, iran

objectives the increase in the aged population, associated with various diseases and problems that threaten physical and mental health, as well as the social and economic developments and changes in individual and family lifestyles, have caused inappropriate emotional responses such as stress, anxiety and depression in the elderly in iran. the present study aims to determine the relationship of perceived social support with sleep quality and mental health in elderly people referred to health centers in tehran, iran. methods & materials this is a descriptive-analytical study with a cross-sectional design that was conducted on 420 elderly people referred to health centers affiliated to shahid beheshti university of medical sciences in tehran in 2021, who were selected by a multi-stage random sampling method. a demographic form, the pittsburgh sleep quality index (psqi), the depression anxiety stress scale-21 (dass-21), and the multidimensional scale of perceived social support (mspss) were used to collect information. data analysis was done using pearson’s correlation test and descriptive statistics (frequency, percentage, mean, standard deviation, skewness, and kurtosis) in spss software version 25 and path analysis in eqs software, version 6.4. results the findings indicated that 54.5% of the elderly had depression, 64% had anxiety, 49.3% had stress, and 91.4% had sleep disorders. a negative and significant correlation was found between perceived social support and mental health components (depression, anxiety, and stress) in the elderly (p<0.001). and also between perceived social support and sleep quality (p<0.001). conclusion considering the positive relationship of perceived social support with mental health and sleep quality of the elderly in tehran, there is a need to pay more attention to their perceived social support.