طراحی و توسعه ابزار سنجش ظرفیت مالی در سالمندان ایرانی: یک مطالعه مقدماتی

اهداف توانایی مدیریت مسائل مالی یک ساختار چندبعدی است که طیف وسیعی از فعالیت‌های قضاوتی، ادراکی و عمل‌گرایانه از پایه‌ترین توانایی‌ها تا پیچیده‌ترین آن‌ها را دربر می‌گیرد. کاهش توانمندی‌های شناختی و از دست دادن توانایی‌های مدیریت مسائل مالی در جمعیت سالمندان باعث به ‌وجود آمدن مشکلاتی در افراد، خانواده‌هایشان و جامعه می‌شود. مطالعه حاضر با هدف طراحی و توسعه ابزار سنجش ظرفیت مالی در سالمندان ایرانی انجام شده است. مواد و روش ها این مطالعه برای طراحی ابزار از استراتژی والتز (شامل4 مرحله) استفاده کرده است که بدین شرح است: تعیین اهداف ابزار: شناسایی ابزارهای موجود برای سنجش توانایی امور مالی، انتخاب مدل مفهومی؛ تدوین یک طرح اولیه؛ سازه مقیاس: شامل به‌کارگیری فرایندها، مجموعه گویه‌ها و قوانین نمره‌گذاری ابزار می‌شود. جهت بررسی و تعیین روایی گزاره‌ها در این مطالعه مقدماتی از روش روایی صوری و روایی محتوا استفاده شد. یافته ها جهت سنجش توانایی امور مالی، 11 ابزار همراه با یک ابزار بر پایه وب شناسایی شد. پرسش‌نامه شامل 9 حیطه اصلی و 27 حیطه فرعی و دربر گیرنده 65 گویه طبق نظر پنل خبرگان طراحی شد. پرسش‌نامه از طریق یک مصاحبه نیمه‌ساختاریافته به‌وسیله یک فرد متخصص تکمیل شد. ارزیابی ظرفیت مالی سالمند در هر حیطه برحسب قضاوت بالینگر به گزاره‌های (دارد-ندارد-غیر قابل‌ارزیابی) صورت گرفت. با تدوین دستورالعمل راهنمای ارزیاب، نحوه نمره‌گذاری گویه‌ها، پاسخ‌های قابل‌پذیرش و یا غیر‌قابل‌پذیرش و نیز غیر‌قابل‌ارزیابی شرح داده شد. در این مطالعه نسبت روایی محتوا کل 0/57 و شاخص روایی محتوا کل 0/83 محاسبه شد. نتیجه گیری این ابزار با رویکرد ارزیابی گسترده‌تر و باتوجه‌به نیمه‌ساختاریافته بودن آن به قضاوت همگون‌تر بالینگران کمک می‌کند تا افراد سالمندی را که دیگر قادر به مدیریت امور مالی خود در چارچوب منحصر‌به‌فرد خود نیستند، با دقت بیشتری شناسایی کند. همچنین باعث سطح‌بندی و طیف‌بندی کردن صلاحیت مالی فرد سالمند می‌شود.

design and development of a financial capacity scale for older adults in iran: a pilot study

objectives the capacity to manage financial affairs is a multidimensional construct and includes a wide range of judgment, perceptual, and pragmatic activities, ranging from basic to higher abilities. the decline of cognitive function and the ability to manage financial affairs in the elderly can cause problems in them, their families, and society. the present study aims to design and develop a tool to measure the financial capacity of older adults in iran. methods & materials this pilot study was conducted using waltz’s four-step method: defining objectives, selecting a conceptual mod, blueprinting, and construction of measure (by application of procedures, item sets, and scoring rules). to check the validity of the tool, its face validity and content validity were evaluated. results the initial draft included nine main areas, 27 sub-areas, and 65 items. the questionnaire was completed through a semi-structured interview by an expert. the items in each area were scored as “yes,” “no,” and “not applicable”. by developing instructions, acceptable, unacceptable, and non-applicable answers for each item were explained. the content validity ratio and content validity index for the overall scale were 0.57 and 0.83, respectively. conclusion the designed tool can help clinicians in iran to make more consistent judgments and more accurately identify older adults who are no longer able to manage their financial affairs.