اثربخشی توان‌بخشی شناختی بر بهبود توانایی‌های شناختی سالمندان

اهداف رکود فعالیت‌های ذهنی در دوره سالمندی با نزول عملکرد تمام سیستم‌های بدن اعم از قلبی، عروقی، تنفسی، تناسلی، غددی، ایمنی و سایر دستگاه‌ها همراه است. اختلالات شناختی نیز یکی از مشکلات شایع در دوران سالمندی است که این مسئله به ‌نوبه خود آنان را در معرض خطر قرار می‌‌دهد. سالمندی با تغییرات قابل‌ملاحظه در حافظه، هوش، ادراک، فراشناخت، یادآوری، حل مسئله و سایر توانایی‌های شناختی همراه است؛ بنابراین این پژوهش با هدف تعیین بررسی اثربخشی توان‌بخشی شناختی بر بهبود توانایی‌های شناختی سالمندان انجام شد. مواد و روش ها پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌های نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه‌ آماری شامل افراد سالمند ساکن در مراکز نگهداری سالمندان شهرکرمانشاه بودند که از میان آن‌ها 24 نفر به روش نمونه‌گیری در دسترس و با توجه به معیارهای ورود به مطالعه انتخاب و به‌ طور تصادفی در 2 گروه آزمایش و کنترل گمارش شدند. گروه آزمایش 20 جلسه 35 دقیقه‌ای و 2 بار در هفته تحت آزمایش با برنامه توان‌بخشی شناختی کاپیتان لاگ قرار گرفت و طی این مدت گروه کنترل آزمایشی دریافت نکرد. پس از آزمایش، برای هر 2 گروه پس‌آزمون به عمل آمد. ابزارهای پژوهش شامل پرسش‌نامه توانایی‌های شناختی نجاتی و نرم‌افزار توان‌بخشی کاپیتان لاگ بود. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آمار توصیفی و آزمون تحلیل کوواریانس تک‌متغیری و چند‌متغیری با استفاده از نرم‌افزار spss نسخه 24 استفاده شد. یافته ها نتایج تجزیه‌وتحلیل داده‌ها نشان داد آماره f برای مولفه‌های وابسته شامل حافظه (193/57=p<0/001, f)، توجه انتخابی (375/43=p<0/001, f)، تصمیم‌گیری (39/20=p<0/001, f)، برنامه‌ریزی (120/003=p<0/001, f)، توجه پایدار (312/07=p<0/001, f)، انعطاف‌پذیری (91/44=p<0/001, f) و شناخت اجتماعی (4/48=p<0/05, f) در سطح 0/05 و 0/01 معنادار هستند. می‌توان نتیجه گرفت برنامه توان‌بخشی شناختی موجب بهبود توانایی‌های شناختی سالمندان شده است. نتیجه گیری با توجه به اینکه توان‌بخشی شناختی تاثیر معناداری بر فعالیت‌های عصبی مناطق مغزی مرتبط با توانایی‌های شناختی دارد و موجب بهبود عملکرد آن‌ها می‌شود، می‌تواند به‌عنوان روشی مناسب در بهبود توانایی‌های شناختی به کار رود.

the effectiveness of cognitive rehabilitation on improving the cognitive abilities of the elderly

objectives the stagnation of mental activity in aging is associated with a decline in the function of all body systems, including cardiovascular, respiratory, genital, glandular, immune, and other organs. cognitive disorders are also one of the most common problems in aging, which in turn exposes them at risk. aging is associated with significant changes in memory, intelligence, perception, metacognition, recall, problem-solving, and other cognitive abilities. therefore, this study was conducted to determine the effectiveness of cognitive rehabilitation in improving the cognitive abilities of the elderly. methods & materials the present study was a quasi-experimental study with a pre-test-post-test design with a control group. the statistical population included elderly people living in nursing homes in kermanshah city, iran, from which 24 people were selected by convenience sampling method and according to the inclusion criteria and were randomly assigned to the experimental and control groups. the experimental group underwent 20 sessions of 35 minutes twice a week with the captain log cognitive rehabilitation program, during which time the control group did not receive any intervention. after the intervention, post-test was performed for both groups. research tools included a cognitive rescue skills questionnaire and captain log rehabilitation software. descriptive statistics and univariate and multivariate analysis of covariance were used to analyze the data using spss software, version 24. results the results of data analysis showed that f statistic for dependent components, including memory (f=193.57, p<0.001), selective attention (f=375.43, p<0.001), decision-making (f=39.20, p<0.001), planning (f=120.003, p<0.001), sustained attention (f=312.07, p<0.001), flexibility (f=91.44, p<0.001), and social cognition (f=4.48, p<0.05) are significant at the level of 0.05 and 0.01. therefore, it can be concluded that the cognitive rehabilitation program has improved the cognitive abilities of the elderly. conclusion considering that cognitive rehabilitation has a significant effect on the neural activities of brain areas related to cognitive abilities and improves their function, it can be used as a suitable method to improve cognitive abilities.