موانع ازدواج ﻣﺠﺪد در زنان ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ ایرانی: یک ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮐﯿﻔﯽ

اهداف: اﻣﺮوزه یکی از ﭼﺎﻟﺶ‌های ﻣﻬﻢ جهان و ایران، اﻓﺰایﺶ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان اﺳﺖ. با مرگ همسر در دوران سالمندی، ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻣﺸﺎرﮐﺖ و ﻣﺬاﮐﺮه در ﺑﺨﺶ‌های ﻣﺨﺘﻠﻒ زﻧﺪﮔﯽ کاهش می‌یابد و ﺗﻨﻬﺎ زیستن ﺑﻪ‌ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻞ، ﺑﺎ ﺧﻄﺮ ﺑﺎﻻی ﻣﺮگ‌وﻣﯿﺮ و تاثیر ﺑﺮ همه ابعاد سلامتی (جسمی، روانی و اجتماعی) در اﻓﺮاد سالمند همراه است. این ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺎ هدف ﺑﺮرﺳﯽ موانع ازدواج مجدد در زنان سالمند انجام شد. مواد و روش ها: مطالعه حاضر در سال 1398 با رویکرد کیفی و با کاربرد روش تحلیل محتوا انجام شده است. با روش ﻧﻤﻮﻧﻪ‌ﮔﯿﺮی ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ هدف، جامعه موردپژوهش را 10 نفر از سالمندان زن ساکن شهر بابل که ﺣﺪاﻗﻞ یک ﺳﺎل از ﺷﺮایط ﺗﺠﺮد، ﺑﯿﻮﮔﯽ یا ﻃﻼق از همسرﺷﺎن می‌گذشت تشکیل داده بود. معیار ورود به پژوهش، توانایی برقراری ارتباط موثر، تمایل به مشارکت در تحقیق و ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﻨﻮع ازنظرﺟﻨﺴﯿﺖ، ﺳﻄﺢ ﺗﺤﺼﯿﻼت و... بود. روش جمع‌آوری داده‌ها به‌صورت ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ‌های ﻋﻤﯿﻖ ﻧﯿﻤﻪ‌ﺳﺎﺧﺘﺎریافته تا رسیدن به سطح اشباع داده‌ها ادامه یافت. هر مصاحبه بعد از اجرا، بلافاصله پیاده و سپس براساس روش مرحله‌ای کاول تحلیل شد. یافته ها: به‌منظور ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺻﺤﺖ داده‌‌ها از ﻣﻌﯿﺎر‌های ﻣﻘﺒﻮﻟﯿﺖ، ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻋﺘﻤﺎد، ﺗﺄییدپذیری و اﻧﺘﻘﺎل ﭘﺬیری اﺳﺘﻔﺎده شد. از مجموع مصاحبه‌ها 210 کد مقدماتی استخراج شد که طی فرایند تحلیل به سه دسته ویژگی‌ها، تغییرات و دیدگاه سالمند، خانواده و نقش‌های متقابل افراد، روابط اجتماعی سالمند و تاثیرات آن تقسیم شدند. درمجموع 3 طبقه اصلی از 12 زیرگروه پدیدار شد.نتیجه گیری: با‌توجه‌به معذب بودن، شرم و حیا، تابو بودن مسئله ازدواج مجدد سالمندان در این بستر و عدم شفافیت زنان ایرانی نسبت به خواسته‌هایشان، برنامه‌ریزی و فرهنگ‌سازی به‌منظور بهبود کیفیت زندگی سالمندان، شکسته شدن تابو این موضوع با تغییر دیدگاه‌ها و تعصبات رایج افراد و عدم تعدی به حقوق یکدیگر ضروری به‌ نظر می‌رسد.

Barriers to Remarriage in Older Women in Iran: A Qualitative Study

Objectives: Today, one of the most important challenges in the world and in Iran is the increase of older population. With the death of a spouse in old age, the social participation of the elderly decreases; living alone is associated with a high risk of death and an impact on all aspects of health (physical, mental, social) in the elderly. This study aims to investigate the barriers to remarriage in older Iranian women.Methods & Materials: The present study was conducted in 2019 with a qualitative approach and using the content analysis method. Using a purposive sampling method, 10 older women living in Babol city with at least one year of being single, widowed or divorced, the ability to communicate effectively, willingness to participate in research were selected. The data collection method was in-depth semi-structured interviews until reaching data saturation. Each interview was transcribed and analyzed based on Kvale’s step-by-step guidance.Results: In order to determine the trustworthiness of the data, the criteria of credibility, dependability, confirmability, and transferability were used. From the interviews, 210 primary codes were extracted. Through analysis, three main categories and 12 sub categories were identified. The three categories were: “characteristics, changes and perspectives of the elderly”, “family and mutual roles of members”, “social relations and its effects”. Conclusion: Considering the shame, modesty, and the taboo of remarriage in older women in Iran and the lack of transparency regarding their desires, planning and promoting culture to improve the quality of life of older women, breaking the taboo of remarriage by changing people’s views and common prejudices, and not violating the older women’s rights seem necessary.