روایی و پایایی نسخه فارسی پرسش‌نامه کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت، نسخه سالمندان

اهداف: با توجه به نبود ابزاری مناسب و منحصربه‌فرد برای ارزیابی کیفیت زندگی در سالمندان، هدف این مطالعه ارزیابی پایایی و روایی نسخه فارسی پرسش‌نامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی، نسخه سالمندان، در سالمندان ایرانی بود.مواد و روش ها: روش تحقیق حاضر از نوع توصیفی-پیمایشی و در زمره تحقیقات استانداردسازی ابزار است. نمونه آماری تحقیق حاضر، 300 سالمند (150 مرد و 150 زن) با دامنه سنی 80-60 سال بودند. ابزار استفاده‌شده نیز پرسش‌نامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی، نسخه سالمندان بود که دارای 24 سوال و 6 مولفه است. برای تهیه نسخه فارسی پرسش‌نامه از روش استاندارد مدل ترجمه  iqola استفاده شد. برای ارزیابی روایی از روش‌های روایی ظاهری، محتوا، سازه و هم‌زمان و برای ارزیابی پایایی نیز از روش‌های ثبات زمانی (آزمون-آزمون مجدد) و همسانی درونی استفاده شد.یافته ها: نتایج نشان داد در بخش کیفیت و آسانی ترجمه بیش از 85 درصد سوال‌ها کیفیت ترجمه مطلوبی داشتند؛ لذا روایی ظاهری مناسب نسخه فارسی پرسش‌نامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی، نسخه سالمندان تایید شد. نتایج روایی محتوایی نیز نشان داد که نسبت روایی محتوای (cvr) به‌دست‌آمده برای تمامی سوالات پرسش‌نامه در دامنه 0.7 تا 1 و شاخص روایی محتوا (cvi) نیز برابر با 0.85 به دست آمد که نشان‌دهنده روایی محتوای قابل‌قبول این پرسش‌نامه است. نتایج ضریب همبستگی پیرسون بین نمره کل این پرسش‌نامه و پرسش‌نامه 28 سوالی سلامت عمومی نشان داد که میزان ضریب همبستگی به‌دست‌آمده بین دو متغیر برابر با 0.53 است که در سطح 0.05>p معنی‌دار است؛ لذا نتایج به‌دست‌آمده بیانگر روایی هم‌زمان پرسش‌نامه کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت، نسخه سالمندان است. نتایج مربوط به روایی سازه پرسش‌نامه نیز نشان داد که شاخص برازش تطبیقی (cfi) برابر با 0.924، شاخص نیکویی برازش (gfi) برابر با 0.901، شاخص نیکویی برازش اصلاح‌شده (agfi) برابر با 0.953، و ریشه میانگین مربعات خطای برآورد rmsea) 0.048) به دست آمده است که نشان‌دهنده برازش مطلوب و تایید روایی سازه این پرسش‌نامه است.درنهایت، نتایج مقادیر ضرایب همبستگی درون طبقه‌ای حاصل از آزمون-آزمون مجدد، نشان‌دهنده قابل‌قبول بودن ثبات زمانی آیتم‌های مورد ارزیابی است (0.89-0.78)؛ همچنین نتایج ضریب آلفای کرونباخ نشان داد که همسانی درونی  هر یک از مولفه‌های مورد بررسی در حد مطلوب و قابل‌قبول قرار دارند (0.75 نتیجه گیری: نتایج به‌دست‌آمده نشانگر این است که نسخه فارسی پرسش‌نامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی، نسخه سالمندان در نمونه مورد مطالعه دارای روایی و پایایی قابل‌قبولی است و می‌توان از این پرسش‌نامه برای سنجش و ارزیابی کیفیت زندگی در سالمندان استفاده کرد.

validity and reliability of the persian version of the world health organization quality of life questionnaire – the older adults edition

objectives: this study was performed to investigate the validity and reliability of the persian version of the world health organization quality of life questionnaire – older adults edition (whoqol-old). methods & materials: the statistical sample consisted of 300 elderly (150 males and 150 females) with an age range of 60-80 years old who were selected in tehran city. the tools used included the whoqol-old with 24 questions and 6 components. the iqola translation model was used to translate the quality of life in iranian elderly. to determine the validity, the face, content, concurrent, and structural validity were used. to determine the reliability, the temporal stability and internal consistency methods were used.results: the results showed that more than 85% of the questions had optimal translation quality, thus the face validity of the persian version whoqol-old was obtained. results showed that the content validity ratio (cvr) for all questions was obtained between 0.7-1 and the content validity index (cvi) was 0.85. results of pearson correlation coefficient test showed that the correlation between the total score of whoqol-old and ghq-28 questionnaires was 0.53 (p<0.05). therefore, this results showed that the concurrent validity of whoqol-old questionnaire.  the construct validity results showed that the whoqol-old questionnaire had acceptable fit indexes (such as cfi=0.924, gfi=0.901, agfi=0.953, rmsea=0.048). finally, results showed that the test-retest interclass correlation test indicate that the temporal stability is acceptable (0.78-0.89). furthermore, the results of cronbach’s alpha coefficient showed that the internal consistency of each component was acceptable (α>0.75).conclusion: results indicated that the persian version of the whoqol-old is valid and reliable, and especially can be used to assess the quality of life among iranian elderly people.